بررسی مؤلفه‌های کارناوال در داستان‌های عزاداران بیل غلامحسین ساعدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

4 استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

کارناوال یکی از‌ ‌نظریه‌های برجسته میخاییل باختین، منتقد بزرگ قرن بیستم در ادبیات است. ویژگی های ‌که موجب می‌شود بتوان یک اثر ادبی را کارناوال خواند، زبان کوچه و بازار، طنز، خنده، فرجام‌ناپذیری،گروتسک و... هستند که می‌توان در توصیف یک اثر کارناوالی از آنها یاد کرد.کارناوال‌ها جشن‌های‌‌عمومی‌ و‌ عامیانه هستند که در آن‌ها طبقات مختلف جامعه باژگون می‌شوند و خردمندها، احمق‌ها، دلقک‌ها و پادشاهان تمسخر‌‌‌ می‌شوند. یکی از آثاری که قابلیت خوانش کارناوالی  را دارد، عزاداران بیل اثر غلامحسین ساعدی است. در این مقاله براساس روش توصیفی- تحلیلی و شیوه کتابخانه‌ای به این مهم پرداخته شده است. تبیین تضاد چند جانبه و اساسی بین شخصیت‌ها و موقعیت‌های فرهنگی و اعتقادی در اجتماع، تجمیع امور متضاد با خلق موقعیت‌های مناسب و فضاهای هنرمندانه و همچنین بازتاب جلوه‌‌‌های از مرگ و ترس در پایان داستان‌ها، خلق شخصیت‌های مسخ شده و دیوانه که توازن منطق و رسمیت را درهم می‌شکنند، به‌کارگیری زبان عامیانه در موقعیت‌های مختلف، وجود ترس و  هراس حاکم بر اتمسفر داستان‌ها، خلق موقعیت‌های طنزگونه و خنده‌دار با شیوه‌ای خاص و منتسب به خود و ... در این رمان بیانگر نشانه‌ها و مؤلفه‌های کارناوال‌گرایی در این اثر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the components of carnival in the stories of "Azadaran-e Bayal" by Gholam Hossein Saedi

نویسندگان [English]

  • Nemat Mansoori 1
  • Badrieh Ghavami 2
  • Reza Borzoiy 3
  • Jamal Adhami 4
1 Ph.D. Candidate, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Sanandaj Branch, Iran
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Iran
3 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Iran
4 Assistant Professor, Department of Social Science, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Iran
چکیده [English]

Carnival is one of the prominent  theories of  Mikhail Bakhtin,the great critic of the twentieth century in literature. Features  that make  a literary work  can be  called carnival are the language  of  the street and market, humor, laughter , imcompetence, grotesque, etc  that  can be mentioned in describing a carnival work. Carnivals are public and folk festivals in which different classes of society are worded and the wise, fools, clowns and kings are ridiculed. One of the works that can be read by carnival” Azadaran-e Bayal” is the work of Gholam Hossein Saedi. This article is based on descriptive-analytical method and library method. The research  finding indicate  that the author disrupts the dominant and one-  sided discourse in this work and provides space by creating multiple  and reciprocal characters and situations to creat discourse and reflect  different voices to express social and cultural truths. In this novel, The explanation of the multilateral and functional contradiction between characters and cultural and religious situations in society, combining contrasting things by creating  situations and artistic spaces ,as well as, reflecting the effects of death and love at the end of stories, creating distorted and crazy characters who breaks balance of logic  and formality, the use of slang in different situations, the existence of fear and panic in the atmosphere of the stories, the creation of humorous and funny situation with special and self- attributed methodes, etc  expresses the signs and components of carnavalism in this work.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Carnival Satire Bakhtin Gholam Hossein Saedi Azadaran
  • e Bayal
اشمیتس، توماس. (1389) درآمدی بر نظریه ادبی جدید و ادبیات کلاسیک، ترجمه حسین صبوری و صمد علیون. تبریر: دانشگاه تبریز.
باختین، میخاییل میخاییل و ویچ. ( 1390) تخیل مکالمه‌ای جستارهایی درباره‌ رمان، ترجمه رؤیا پورآذر. تهران: نشر نی.
باختین، میخاییل میخاییلوویچ.  (1395) پرسش‌های بوطیقای داستایوفسکی، ترجمۀ سعید صلح‌جو، با مقدمۀ دکتر حسین پاینده. تهران: نیلوفر.
بی‌نیاز، فتح‌الله. (1387) درآمدی بر داستان‌نویسی و روایت‌شناسی. تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
تودوروف، تزوتان. (1377) منطق گفت‌وگویی میخاییل باختین، ترجمه کریمی، داریوش. تهران: مرکز.
تجبر، نیما. (1390) نظریۀ طنز: بر بنیاد متون برجستۀ طنز فارسی. تهران: مهرویستا.
حبیبی، محمدحسین. (1394) «بررسی سبکی طنز اجتماعی در آثار غلامحسین ساعدی». همایش انجمن های علمی، دوره 3.
ساعدی، غلامحسین. (1349)  عزادران بیل. تهران: انتشارات نیل.
کادن، جان آنتونی. (1386) فرهنگ توصیفی ادبیات و نقد، ترجمه کاظم فیروزمند، چاپ اول. تهران: شادگان.
گلدمن، لوسین و دیگران. (1390) درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، ترجمه و گزیدۀ محمدجعفر پوینده. تهران: نقش جهان‌مهر.
نامور مطلق، بهمن. (1390) «چندصدایی باختینی و پساباختینی». مجموعه مقالات گفت‌وگومندی در هنر ادبیات به کوشش بهمن نامور مطلق و منیژه کنگرانی، صص11 -32. تهران: سخن.
نولز، رونلد. (1391)  شکسپیر و کارناوال پس از باختین، ترجمه رؤیا پورآذر. تهران :هرمس.
مقدادی، بهرام. (1378) فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی. تهران: نشر فکر روز.
مکاریک، ایرناریما. (1383) دانشنامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگه.
میرصادقی، جمال؛ میرصادقی، میمنت. (1377) واژه‌نامه هنر داستان‌نویسی. تهران: انتشارات کتاب مهناز.
هارلند، ریچارد. (1382) درآمدی تاریخی بر نظریّۀ ادبیّات از افلاطون تا بارت، ترجمه علی معصومی، ناهید سلامی، غلامرضا امامی، شاپور جورکش. تهران: چشمه.
وبستر، راجر. (1382) پیش درآمدی بر مطالعه نظریه ادبی، ترجمه الهه دهنوی. تهران: روزنگار.
ونه‌گات، کورت. (1386)  مرد بی‌وطن، ترجمة حسین شهرابی. تهران: کاروان.