بررسی مطالبات زنان در آثار داستان‌نویسان زن از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی تمام وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد سوسنگرد

چکیده

نقد و بررسی سیمای زن در ادبیّات داستانی معاصر ایران و ارائة باورهای زنانه نسبت به زن سبب شد تا تاریخ ادبیّات داستانی معاصر را از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی با نیّت شناخت نقش زنان داستان نویس درافزایش بن‌مایه‌های داستان‌نویسی بررسی کنیم. پس از بررسی دقیق معلوم شد باوجود محدودیّت‌های بسیاری که درآغاز، فضا را برای آفرینش‌های ادبی زنان تنگ کرده، آثاری پدید آمد که گرچه ارزش ادبی چندانی نداشتند، امّا به جهت حضور بانوان ایرانی در عرصة ادبیّات داستانی واجد اهمیت هستند. در این جستار کوشش نگارنده بر این بوده است که به چنین پرسش­هایی بپردازد: آیا میان رویداد تاریخی مهمی مثل انقلاب مشروطه با داستان‌نویسی زنان رابطه‌ای وجود دارد ؟ داستان نویسان زن پس از ورود به عرصه داستان‌نویسی مضامین مربوط به خود، خواسته‌ها و مطالباتشان را چگونه دنبال کرده‌اند؟ میزان توفیق ایشان در نشان دادن انتظارات و توقعات مورد نظر خود تا چه اندازه بوده و تا چه حد زندگی و وضعیت آن‌ها در داستان‌هایشان انعکاس یافته است؟ پژوهنده در پایان دریافت که داستان نویسان زن در دوران مذکور، به گواه آثارشان بیش از هر چیز با دغدغه‌های عدالت‌خواهانه و آزادی‌خواهانه می‌نوشتند و تلاطمات و پرسش‌ها و بن‌بست‌ها و حسرت‌های مشترک خود را برملا کرده و با داستان‌گویی فضایی برای تنفس، ‌عرض اندام و بالیدن فراهم آورده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of the Demands of Women in the Works of Female Writers from the Constitutional Revolution Until the Islamic Revolution

نویسنده [English]

  • leila khayatan
چکیده [English]

Criticizing and reviewing the woman's image in the contemporary Iranian literature and providing the female beliefs toward women led to the study of the history of contemporary fictional literature from the Constitutional Revolution to the Islamic one, to recognizie the role of fiction women in increasing the fictional writings. After careful examination, it turned out that despite the many limitations that initially left the space for women's literary creation, there were effects that, although lacking in literary value, were important for the presence of Iranian women in the field of fiction. In this essay, the author has tried to address such issues as: Is there any relationship between an important historical event such as a constitutional revolution with women's fiction, or that women storytellers after entering the arena of the writing of their own subjects, desires and How they pursued their demands, or how much they were successful in showing their expectations and how much their lives and their status reflected in their stories. At the end of the day, the researcher found that women's storytellers, in the course of the aforementioned period, wrote over their concerns with a sense of justice and liberty, revealing their abyss and questions and their unfortunate hatred and spontaneous storytelling for breathing, limb, and lifting.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Woman
  • Literature
  • Story
  • Contemporary
آجودانی، ماشااله (1383)، مشروطة ایرانی، تهران: اختران.
آخوندزاده، میرزا فتحعلی (1382)، مکتوبات کمال الدوله و ملحقات آن‌، تهران: مصحّح.
آدمیت، فریدون (1349)، اندیشه‌های میرزا فتحعلی آخوندزاده، تهران: خوارزمی.
آل‌احمد، جلال (1375)، خدمت و خیانت روشنفکران، تهران: طلوع.
باقری، نرگس (1382)، زنان در داستان، تهران: نیلوفر.
پیرجلیلی، زهرا (1394)، زن و رسانه، جامعه‌شناسان.
خسروپناه، محمدحسین (1382)، هدف‌ها و مبارزة زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا سلطنت پهلوی، تهران: پیام امروز.
دورانت، ویل (1337)، تاریخ تمدّن، ترجمة احمد آرام، تهران: اقبال.
رحمانی، ماگه (1394)، پرده‌نشینان سخن‌گو، تهران: نگاه معاصر.
زرلکی، شهلا (1389)، فلسفة خاطرات، تهران: نیلوفر.
ساناساریان، الیز (1383)، جنبش حقوق زنان در ایران، ترجمة نوشین احمدی خراسانی، تهران: اختران.
شیخ‌الاسلامی، پری (1351)، زنان روزنامه‌نگار و اندیشمند ایران، تهران: مازگرافیک.
صادقی، ‌فاطمه (1384)، جنسیّت ناسیونالیسم و تجدّد در ایران، تهران. قصیده‌سرا.
علیزاده، غزاله (1378)، با غزاله تا ناکجا، تهران: توس.
گرت، استفانی (1382)، جامعهشناسی جنسیّت، ترجمة کتایون بقایی، تهران: مرکز.
مشیرزاده، حمیرا (1383)، مقدّمه‌ای بر مطالعات زنان، تهران: دفتر برنامه‌ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی.
میرعابدینی، حسن (1387)، صد سال داستاننویسی،‌ تهران: چشمه.
یاحقی، جعفر (1375)، چون سبوی تشنه، تهران: جام.
یثربی، چیستا (1378)، جنس دوّم، مجموعه مقالات، تهران: توسعه.