بررسی ساختار روایی رمان کولی کنار آتش براساس نظریه تزوتان تودوروف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

2 دانشجوی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

چکیده

نگاه ساختاری به آثار ادبی به سبب بررسی عناصر درون متنی و کشف الگوی پیوند آن‌ها،  زمینه‌های دریافت شایسته‌تر از ماهیّت ادبیات را فراهم می‌آورد و با ارائة شگردهای خلق آثار برتر ادبی می‌تواند به گسترش الگوهای پردازش اثر ادبی کمک کند. گروهی از منتقدان ساختارگرا به فرم‌های روایی و بررسی عناصر داستان و قوانین ترکیب آن‌ها پرداخته‌اند. ازجملة این نظریه‌پردازان ادبی تزوتان تودوروف (1939م) است که با ابداع نظام‌های مبتنی بر نمایش شکل‌واره‌ای برای روایت، طرحی بر پایة چگونگی روابط بین کوچکترین واحدها پیشنهاد می‌کند. این پژوهش با هدف شناخت هرچه بهتر ویژگی‌های رمان‌های داستانی- اجتماعی ادبیات فارسی معاصر و به روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته‌است و رمان اجتماعی کولی کنار آتش اثر منیرو روانی‌پور (1333ه.ش) بر پایة نظریة تزوتان تودوروف در چهار بخش: پی‌رفت، گزاره، اپیزود و وجوه روایتی مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجة پژوهش حاکی از آن است که وجود پی‌رفت‌های زنجیره‌ای سبب انسجام و یکپارچکی میان متن و ساختار داستان گشته است. وجه الزامی و تمنّایی شالوده و اساس پیکربندی روایت را تشکیل می‌دهند. وجه شرطی در رمان کولی کنار آتش نشان‌دهندة قطعیت روابط میان شخصیت‌های داستان است. وجه پیش‌بین، تأثیر زیادی بر شکل‌گیری این داستان دارد. پیش‌بینی‌ها منطبق با منطق راست‌نما هستند و غالباً درست در می‌آیند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the Stylistic Structure of Gypsy by the Fire Based on the Theory of Tzutan Todorov

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mir 1
  • Somayeh Shahgoli 2
1 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Zabol, Zabol, Iran
2 Graduate M.A. Student, Department of Persian Language and Literature, University of Zabol, Zabol, Iran.
چکیده [English]

Introduction:
The structural analysis of literary works plays a pivotal role in understanding the intrinsic elements of a text and discerning the patterns of their interconnections. This approach not only contributes to a more nuanced understanding of literary characters but also aids in the evolution of literary patterns by offering insights for the creation of new works. Critics in the realm of structuralism have scrutinized narrative forms and delved into the study of story elements and their compositional principles. Noteworthy among these literary theorists is Tzutan Tudorov (1939), who has proposed a scheme based on the relationships between the smallest units, introducing systems grounded in the visualization of narrative figurines.
Methodology:
This descriptive-analytic study aims to identify the characteristics of contemporary Persian fictional novels, employing the methods of description and analysis. The focus is on the social novel "Gypsy by the Fire" by Moniro Ravanipour (1333 AD), utilizing Tzutan Tudorov's theoretical framework. The investigation is structured around four key components: narief, proposition, episode, and narrative aspects.
Results and Discussion:
The research findings indicate that the presence of chain edifices within the narrative establishes a coherent and integrated relationship between the text and the story's structure. The essential and desirable aspects identified in this study form the foundation of the narrative configuration, emphasizing the certainty of relationships among the characters. The predictive aspect emerges as a significant influence on the story's formation, with predictions aligning consistently with the logic of truth and frequently materializing as anticipated.
Conclusion:
In conclusion, the structural analysis of "Gypsy by the Fire" through Tzutan Tudorov's framework reveals the intricate connections between narrative elements, showcasing the importance of chain edifices in constructing a cohesive story. The study highlights the essential and desirable aspects as foundational to narrative configuration, solidifying relationships among characters. The predictive aspect emerges as a powerful force shaping the narrative, consistently aligning with truth and contributing to the story's coherence and impact.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Structuralism
  • social novel
  • gypsy side by side fire
  • Moniro Ravanipour
  • Todorov
احمدی، بابک. (1380) ساختار و تأویل متن. چاپ یازدهم. تهران: نشر مرکز.
اخوّت، احمد. (1371) دستور زبان داستان. اصفهان: فردا.
اسکولز، رابرت. (1379) درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمة فرزانه طاهری. تهران: آگاه.
آژند، یعقوب. (1384) «انواع رمان». فصلنامة ادبیات داستانی، دورة 36، 63-83.
بالایی، کریستف؛ کویی‌پرس، میشل. (1378) سرچشمه‌های داستان کوتاه، چاپ اول. ترجمة احمد کریمی حکاک. تهران: پاپیروس.
پارسا، سیداحمد؛ طاهری، یوسف. (1391). «بررسی وجوه روایتی در حکایت‌های مرزبان‌نامه بر اساس نظریة تزوتان تودوروف». فصلنامة متن‌شناسی ادب فارسی، (شمارة 2)، 16-1.
پیروز، غلامرضا؛ مقدسی، زهرا. (1390) «نوسان زاویه‌دید در روایت رمان کولی کنار آتش منیرو روانی‌پور». فصلنامة شعر پژوهی، دورة 3، (شمارة 2)، 51-68.
تایسن، لوئیس. (1387)  نظریه‌های نقد ادبی رمان. ترجمة مازیار حسن‌زاده و فاطمه حسینی. تهران: نگاه امروز.
تودوروف، تزوتان. (1379) دستور زبان داستان، چاپ اول. ترجمة احمد اخوّت. اصفهان: فردا.
تودوروف، تزوتان. (1382) بوطیقای ساختارگر، چاپ دوم. ترجمة محمد نبوی. تهران: آگاه.
تودوروف، تزوتان. (1385) نظریة ادبیات. ترجمة عاطفه طاهایی. تهران: اختران.
توکلی یزدی، ندا. (1389) بررسی شخصیت‌پردازی در سه رمان منیرو روانی­پور: اهل غرق، کولی کنار آتش، دل فولاد (با نگاهی به نظریة گرماس). استاد راهنما: مهیار علوی مقدم، پایان‌نامة کارشناسی‌‌ارشد، دانشگاه تربیت معلم سبزوار.
تولان، مایکل جی. (1386) درآمدی نقادانة زبان‌‌شناختی بر روایت. ترجمة ابوالفضل حری. تهران: فارابی.
رایان، ماری‌لاور؛ وان آلفن، ارنست. (1388) دانش‌نامة نظریه‌های ادبی معاصر، چاپ سوم. ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگاه.
رحیمی صادق، خدیجه. (1394) «بررسی وجوه روایتی در داراب‌نامة بیغمی». نشریة ادب و زبان، (شمارة 38)، 182-155.
رضایی‌راد، پدرام. (1382) «جهان داستان روانی‌پور». روزنامة شرق، 7 مهر.
روانی‌پور، منیرو. (1378) کولی کنار آتش. چاپ اول. تهران: نشر قصه.
سلدن، رامان. (1372) راهنمای نظریة ادبی معاصر. ترجمة عباس مخبر. تهران: طرح نو.
غنی‌پور ملکشاه، احمد و دیگران. (1391) «سنّت و بازتاب آن در رمان کولی کنار آتش (بررسی سنّت‌ها و چگونگی عملکرد شخصیت‌های زن در مقابل آن)». فصلنامة زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد فسا، سال سوم، (شماره 3)، 167-189.
فیضی، هاجر و دیگران. (1395) «بررسی تطبیقی عنصر فراداستان در داستان کولی کنار آتش منیرو روانی­ پور و اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری ایتالو کالوینو». فصلنامه بهارستان سخن، دورة 13، (شمارة 31)، 17-40.
گرجی، مصطفی و دیگران. (1391) «تحلیل گفتمانی رمان کولی کنار آتش منیرو روانی‌پور». فصلنامة سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، دورة 5، (شمارة 1)، 79-90.
مکاریک، ایرنا ریما. (1384) دانشنامة نظریه‌های ادبی معاصر، چاپ دوم. ترجمة محمد نبوی و مهران مهاجر. تهران: آگه.
میرصادقی، جمال. (1377) واژه‌نامة هنر داستان‌نویسی، چاپ اول. تهران: مهناز.
نیکوبخت، ناصر؛ رامین‌نیا، مریم. (1384) «پست­مدرنیسم و بازتاب آن در رمان کولی کنار آتش». فصلنامه زبان و ادبیات دانشگاه فردوسی، (شمارة اول)، 163-179.
هارلند، ریچارد. (1385) درآمدی تاریخی بر نظریه ادبی از افلاطون تا بارت، چاپ دوم. ترجمه علی معصومی و شاپور جورکش. تهران: چشمه