بررسی پیوندهای بینامتنی ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد و بوف کور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، سنندج، ایران

2 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، سنندج، ایران

چکیده

بینامتنیّت یکی از اصطلاحات رایج در نظریه­های ادبی و زبان­شناسی معاصر است. بر اساس این رویکرد، هیچ متنی مستقل نیست؛ بلکه میان آن با متون پیشین و پسین خود رابطۀ بینامتنی وجود دارد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی و با بهره­گیری از رویکرد بینامتنیّت نوشته شده است، پیوندهای محتوایی دو اثر؛ یعنی بوف کور هدایت و شعر ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد فرّخزاد بررسی و تحلیل شده است. نتایج این بررسی نشان می­دهد که میان دو اثر، پیوند بینامتنی از نوع ضمنی برقرار است. در این نوع رابطه، نشانه­هایی برای تشخیص روابط متنی وجود دارد که خواننده نسبت به متن اوّل (بوف کور) یعنی متنی که مورد استفاده قرار گرفته است، آگاهی دارد و متوجّه روابط بینامتنی می­شود. هدایت و فروغ از هنرمندانی هستند که شخصیت مستقل دارند و شعرشان از درونشان سرچشمه می­گیرد؛ این دو در آثارشان به بازتاب منِ شخصی خود پرداخته­اند که بر محور «مرگ­اندیشی» می­چرخد. هراس از زوال، بنیان فکری این دو هنرمند را به طرف اندوه مفرط و در نهایت پوچ­گرایی سوق داده است و همین سبب بیزاری از دنیا و انسان­ها شده است و درنهایت، هر دو هنرمند آرزوی دریچه­ای را دارند که از آن به دنیای ایده­آل خود و عشق اثیری برسند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating Intertextual Relationships Let's Believe in the Beginning of the Cold Season and Blind Owl

نویسندگان [English]

  • Badriyeh Ghavami 1
  • Mina Moradpour 2
1 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Sanandaj Branch
2 M.a of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Sanandaj Branch
چکیده [English]

Intertextuality is one of the most common terms in contemporary literary and linguistic theories; according to this approach, there is no independent text; it has an intertextual connection with its earlier and later texts. In this descriptive-analytic study by using the intertextuality approach, the literary connections of two works, Blind Owl by Hedayat and the poem Let's believe in the beginning of the Cold Season by Farokhzad have been analyzed. The results of this study show that there is an intertextual connections between the two texts; in this type of relationship, there are indications for the textual relationship that the reader is aware of the first text (Blind Owl), he is aware of intertextual relationships. Hedayat and Forough are independent artists whose poems originate from within; both of them reflect on their personal self-centeredness, that focused on the "thought of death". The fear of decline has led the two artists to the extremes of despair and, ultimately, to nihilism, causing hatred of the world and of humanity, and ultimately, both artists wish for a window into it, in order to reach their ideal worlds and ethereal love.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intertextuality
  • Believe in the Beginning of the Cold Season
  • Blind Owl
  • Sadegh Hedayat
  • Forough Farokhzad
آژند، یعقوب (1363)،ادبیّات نوین ایران از انقلاب مشروطیّت تا انقلاب اسلامی، چاپ اوّل، تهران: امیرکبیر.
آلن، گراهام (1380)، بینامتنیّت، ترجمة پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
احمدی، بابک (1370)، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز.
برهانی، مهدی (1348)، «آیا تولّدی دیگر مولود بوف کور است؟»، مجلّۀ امید ایران، شمارۀ 795، صص 29-38.
تسلیمی، علی (1387)، گزاره­هایی در ادبیّات معاصر ایران: شعر، چاپ دوّم، تهران: اختران.
حقوقی، محمّد (1387)، شعر زمان ما (4) فروغ فرّخزاد، چاپ دهم، تهران: نگاه.
دستغیب، عبد­العلی (1346)، «جنبه­های دوگانۀ عشق و بیم زوال در شعر فروغ فرّخزاد»، مجلّۀ خوشه، صص 41-50.
رضی، احمد و مسعود بهرامی (1385)، «زمینه­ها و عوامل نومیدی صادق هدایت»، پژوهش­های ادبی، شمارة 11، صص 93- 112.
شفیعی کدکنی، محمّد رضا (1392)، با چراغ و آینه، چاپ چهارم، تهران: سخن.
شمیسا، سیروس (1374)، داستان یک روح، چاپ دوّم، تهران: فردوس.
فرّخزاد، فروغ (1383)،سفری در خطّ زمان: مجموعۀ پنج دفتر شعر فروغ فرّخزاد، چاپ اوّل، تهران: کتابسرای تندیس.
کراچی، روح­انگیز (1376)، «شباهت­های فکری هدایت و فروغ»، مجلّۀ چیستا، شمارۀ 144 - 145، 305-307.
مختاری، محمّد (1378)، انسان در شعر معاصر: با تحلیل شعر نیما، شاملو، اخوان، فرّخزاد، چاپ دوّم، تهران: توس.
مکاریک، ایرناریما (1383)، دانش­نامة نظریه­های ادبی معاصر، ترجمة مهران مهاجر و محمّد نبوی، تهران: مرکز.
نامورمطلق، بهمن (1386)، «مطالعات ارجاعات درون­متنی در مثنوی با رویکرد بینامتنی»، پژوهشنامة علوم انسانی، شمارة 54، صص 429-442.
------------ (1390)، درآمدی بر بینامتنیّت، تهران: سخن.
هدایت، صادق (1348)، بوف کور، چاپ دوازدهم، تهران: کتاب­های پرستو.
همایون کاتوزیان، محمّدعلی (1377)، صادق هدایت از افسانه تا واقعیّت، ترجمۀ فیروزه مهاجر، چاپ دوّم، تهران: طرح نو.
همایونی، صادق (1373)،آن­کس که با سایه­اش حرف می­زد، چاپ سوّم، شیراز: نوید شیراز.