تحلیل سبک‌شناسی رمان «سمفونی مردگان»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک

چکیده

سبک زمانی معنا پیدا می­کند که تکرار و تداوم عناصر صوری و محتوایی در پیکره متن نمایان شوند و مؤلفه­ های
سبک ­ساز بسامد بالایی داشته باشند. ذهن نظام­مند معروفی در رمان سمفونی مردگان برداشتی نو از داستان کهن هابیل و قابل است که به سبکی سوررئالیستی، تحلیلی سمفونی ­وار از نقش اجتماعی، سیاسی و تاریخی روشنفکران ایرانی و رابطه زن و اجتماع و چگونگی سیر قهقرائی آنها را ارائه می­دهد. هدف این مقاله بررسی سبک این رمان مشهور و مقبول است. سؤالات اصلی این پژوهش اینها هستند: عناصر و امکانات زبانی سازندۀ بافت و سبک رمان سمفونی مردگان کدامند؟ پاسخ به این سؤالات در سه محور اصلی 1- عناصر زبانی و بلاغی، 2- روایت و زاویه دید، 3- ایدئولوژی و محتوا بررسی شده­است. در محور عناصر زبانی نوع گزینش واژه­ و نحو جملات دو ویژگی سبکی رمان سمفونی مردگان محسوب  می­شود. بسامد بالای نماد و کنایه و توصیفات سوررئالیستی از بارزترین ویژگی­ های بلاغی این رمان است. جریان سیال ذهن تکنیک روایی برجسته این رمان می­باشد و بسامد بالای تغییر زاویه دید از نکات قابل توجّه است. در زمینه محتوا و ایدئولوژی نهفته در رمان، مرگ و تباهی هستۀ مرکزی رمان را شکل می­دهد که به دور آن لایه­ های معنایی دیگر از قبیل: حسادت، حرص، ظلم، تعصّب، استبداد و... تنیده شده­ است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Stylistics Analysis of the Novel The Symphony of the Dead

نویسنده [English]

  • Hojat Alah Omid Ali
چکیده [English]

Style, when it comes to meaning, is that the repetition and continuity of the figurative and content elements appear in the body of the text and the style components have a high frequency. The well-known systematic mind in the novels of the Symphony of the Dead is a new perception of the ancient Abel and Cain story that presents a surrealist style, a symphonic analysis of the social, political, and historical role of Iranian intellectuals, the relationship between women and society, and how they are degraded. The purpose of this article is to examine the style of this famous and accepted novel. The main questions of this research are: What are the elements and linguistic possibilities of the composer's novel in the Symphony of the Dead? How is the link between language and content in this novel manifested? What are the prominent elements of style in this novel? How is the author's ideology raised in this novel? What are the meanings and axioms of the novel? The answers to these questions are examined in three main axes: linguistic and rhetorical elements, narration and point of view, and ideology and content. Due to the linguistic elements, the choice of the word and the syntax of the sentences are two features of the style of the novels of the Symphony of the Dead. The frequency of the symbolism and surrealistic descriptions is one of the most prominent features of the novel. Stream of consciousness is a prominent narrative technique of the novel, and the high frequency of point of view is significant. Regarding the content and ideology of the novel, the death and destruction of the central nucleus of the novel form a novel, surrounded by other semantic layers such as jealousy, greed, oppression, prejudice, tyranny, etc.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Symphony of the Dead
  • Stylistics
  • Stylistic Elements
  • Ideology
آلوت، میریام (1380)، زمان به روایت رمان نویسان، ترجمه علی محمد حق شناس، تهران: مرکز.
انصاری، منصور (1384)، دموکراسی گفتگویی، تهران، مرکز.
بزرگ بیگدلی، سعید و دیگران، (1392)، «بررسی و تحلیل انسان آرمانی در رمان سمفونی مردگان»، مجلۀ ادب پژوهی، شمارۀ 3، صص 123-148.
بهبهانی، سیمین (1370)، نقد کتاب سمفونی مردگان، تهران: ققنوس.
حسن­زاده میرعلی، عبدالله (1391)، «چندصدایی در رمان سمفونی مردگان»، مجلۀ پژوهش­های نقد ادبی و سبک­شناسی، تابستان، شماره 4، صص 11-38.
دهقان­پور، پیمان (1393)، «متن پنهان در سمفونی مردگان: بازتاب کتاب اردبیل در گذرگاه تاریخ در رمان عباس معروفی»، مجلۀ نقد ادبی، شمارۀ 7، صص 157-181.
صلاحی مقدم، سهیلا (1391)، «تحلیل روان­کاوانه شخصیّت­های رمان سمفونی مردگان بر اساس آموزه­های زیگموند فروید و شاگردانش»، مجلۀ ادبیات پارسی معاصر، پاییز و زمستان، صص 1-18.
کمیلی، مختار (1390)، «درآمدی بر سبک­شناسی آثار ظهیری سمرقندی»، مجلۀ فنون ادبی، شمارۀ 1، صص 75-92.
گرجی، مصطفی (1389)، «بررسی تطبیقی داستان­های بن­بست و سمفونی مردگان با تأکید بر مسأله اضطراب»، مجلۀ پژوهش زبان و ادبیات فارسی، پاییز، شماره 18، صص 11-38.
شمیسا، سیروس (1386)، کلیات سبک­شناسی، تهران: میترا.
شوالیه، ژان (1385)، فرهنگ نمادها، ترجمه و تحقیق سودابه فضائلی، جلد چهارم، تهران: جیحون.
فتوحی، محمود (1391)، سبک‌شناسی، نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران: سخن.
محمودی، محمدعلی، (1382)، «روایت جریان سیال ذهن در سمفونی مردگان»، مجلۀ تخصصی زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و  علوم انسانی مشهد، زمستان، دورة 36، صص 93-113.
معروفی، عباس (1385)، سمفونی مردگان، تهران: ققنوس.
یاوری، حورا (1386)، «بررسی کتاب سمفونی مردگان»، ترجمۀ پروین مقدم، پژوهش­نامۀ فرهنگستان هنر،شمارۀ 4، صص 207-223.
یکتا، الهام (1384)، از ازل تا ابد (درونکاوی رمان سمفونی مردگان)، چاپ اول، تهران: ققنوس.