تحلیل فرایند اقتباسی شخصیّت‌پردازی در فیلم «پاداش سکوت»از داستان من قاتل پسرتان هستم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران

2 دانشیارزبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

3 استادیار زبان و ادبیّات فارسی، واحد تربت حیدریّه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه،ایران.

4 دکترای رشتۀ فلسفۀ هنر، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران شمال، ایران

چکیده

این مقاله می‌کوشد با نگاهی به موضوع اقتباس، نشان دهد که چگونه در فرایندی اقتباسی، با حفظ درون‌مایۀ اثر اوّلیه می‌توان با شخصیّت‌‌پردازی مؤثّر از یک داستان کوتاه چند صفحه‌ای و با شخصیّت‌های بسیار اندک، یک فیلم بلند سینمایی با شخصیّت‌های متعدّد ساخت. در یک داستان و فیلم­نامه، شخصیّت نیز در کنار بن‌مایه و محتوا نقش بسیار مهمّی را عهده‌دار است. اساساً شخصیّت به محتوای داستان معنا می‌بخشد. شخصیّت، فردی است که کیفیّت اخلاقی و روحیات او در رفتار، گفتار و کردارش آشکار باشد و خواننده یا تماشاگر بتواند به‌راحتی با او ارتباط برقرار کند. خلق چنین شخصیّت‌هایی را در داستان یا فیلم‌نامه شخصیّت‌پردازی گویند. مقالۀ حاضر با بررسی یکی از داستان‌های مربوط به دفاع مقدّس به نام من قاتل پسرتان هستم نوشتۀ جعفر دهقان، به خلق شخصیّت، در فیلم اقتباس‌شده از آن «پاداش سکوت» به کارگردانی مازیار میری می‌پردازد، تا نقش کلیدی شخصیّت در یک داستان و یک فیلم را نشان دهد. در این بررسی به شیوه‌های گوناگون شخصیّت‌پردازی فیلم‌ساز همچون شخصیّت‌های اصلی و فرعی،  شخصیّت‌های ایستا و پویا، شخصیّت‌های ساده و شخصیّت‌های جامع، شخصیّت قالبی، قراردادی و نوعی اشاره شده است. با روش تحلیل داده‌ها به‌صورت کیفی وکمّی این نتایج به‌دست آمده است: ضرورتِ افزودن، کاستن و تغییر اتّفاقات رخ‌داده و شخصیت در فیلم در انواع اقتباس‌ها، نحوه شخصیّت‌پردازی به‌عنوان عنصر اصلی روایت و نقش انتخاب شایستۀ شخصیّت در بیان روایت به بهترین و قابل فهم‌ترین شکل.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Adaptation Process in the film "Silence Reward” From the story "I am your son's killer”"

نویسندگان [English]

  • Mojgan Rabbani 1
  • Mehyar Alavi Moghaddam 2
  • Mahmoud Firouzimoghaddam 3
  • Sahand Kheirabadi 4
1 Ph.D Student in Persian Language and Literature, TorbatHeydariyeh Branch, Islamic Azad University, TorbatHeydariyeh, Iran
2 Associate Professor of Persian Language and Literature, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran
3 Assistant Professor of Persian Language and Literature, TorbatHeydariyeh Branch, Islamic Azad University, TorbatHeydariyeh, Iran.
4 Ph.D in Philosophy of Art, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

This article tries to show, by looking at the subject of adaptation, how in the process of adaptation, by preserving the theme of the original work, an effective multi-page short story with very few characters can be made into a feature film with multiple characters. In a story and screenplay, the character also plays a very important role along with the theme and content. Basically, the character gives meaning to the content of the story. A character is a person whose moral quality and spirits are evident in his behavior, speech, and actions, and with whom the reader or spectator can easily communicate. The creation of such characters in a story or screenplay is called characterization. The present article examines one of the stories related to the sacred defense called "I am your son's killer" written by JafarDehghan, and creates a character in the film adapted from it, "The Reward of Silence" directed by MaziarMiri, to play the key role of the character in Show a story and a movie.This study will refer to the different methods of filmmaker characterization and the data have been obtained qualitatively and quantitatively by data analysis: the need to add, subtract and change the types of adaptations, character, the main element of the narrative and the role of proper character selection the best and most understandable form

کلیدواژه‌ها [English]

  • Characterization
  • Adaptation
  • Screenplay
  • "I Am Your Son's Killer"
  • "Silence Reward"
آرمر، آلن. (1375)  فیلم‌نامه نویسی برای سینما و تلویزیون. ترجمه عبّاس اکبری. تهران: حوزه هنری.
آژند، یعقوب. (1376)  «شگردهای داستان کوتاه». فصل‌نامه ادبیات داستانی (شمارۀ 43). صص32-24.
اسمینوف، گ. (1352) نظریۀ شخصیّت در جامعهشناسی. ترجمه عطاءلله نوریان. نشریه نگین (شمارۀ105).
بارونیان، حسن. (1386) شخصیّت‌پردازی در داستان‌های کوتاه دفاع مقدّس. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدّس.
بلکر، آروین. (1392)  عناصر فیلم‌نامه نویسی. ترجمه محمد گذرآبادی، چاپ پنجم. تهران: هرمس.
پورشبانان، علیرضا؛ عبدی، مهدی. (1392) «نگاهی به تاریخچة اقتباس سینمایی از متون کلاسیک ادبیات فارسی». هفتمین همایش پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی. هرمزگان. صص303-292.
حیاتی، زهرا. (1387) مهرویی و مستوری (بازآفرینی منظومه خسرو و شیرین در سینما). تهران: سوره مهر و پژوهش‌گاه فرهنگ و هنر اسلامی.
حیاتی، زهرا. (1393) «نقد مطالعات تطبیقی اقتباس در پژوهش‌های ادبی و سینمایی ایران». نقد ادبی. (شماره27).
حیاتی، زهرا. (1394) «مطالعه تطبیقی رویدادهای داستان در روایت ادبی و سینمایی». فصل‌نامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی. دوره 8. (شماره1 )، صص 98-71.
خواجه‌پور، فریده؛ علّامی، ذوالفقار. (1392) «شخصیّت و شخصیّت‌پردازی در رمان نخل‌ها و  آدم‌ها». فنون ادبی. (شماره 2)، صص122- 109.
دادلی اندرو، جیمز. (1382) «بنیان اقتباس». «ادبیات و سینما» فارابی. ترجمه ابوالفضل حرّی. دورۀ 12(شماره 14)، صص 128-119.
دهقان، احمد. (1383) من قاتل پسرتان هستم. تهران: افق.
سیگر، لیندا. (1388)  نگارش فیلم‌نامه اقتباسی، ترجمه عبّاس اکبری، چاپ دوم. تهران: نیلوفر.
سیگر، لیندا. (1394)  خلق شخصیّت‌های ماندگار. ترجمه عبّاس اکبری. تهران: امیرکبیر. 
طهماسبی، فرهاد. (1390) «جامعه‌شناسی شخصیّت در رمان بوف کور». فصل‌نامه تخصّصی زبان و ادبیات فارسی (شمارۀ10)،  صص 10-38.
عبداللّهیان، حمید. (1381)  شخصیّت و  شخصیّت‌پردازی در داستان. تهران: آن.
فتوحی رود معجنی، محمود؛ صادقی، هاشم. (1392) «شکل‌گیری رئالیسم در داستان‌نویسی ایران». جستارهای ادبی (شمارۀ 182)، صص25-2.
فرشته حکمت، محمدعلی. (1397)  اقتباس در  سینما. تهران:آبان.
کاموس، مهدی. (1377) «کارکرد شخصیّت‌های فرعی در جهان داستان». فصلنامه ادبیات داستانی (شماره 48)، صص54-41.
گل‌پرور، ابراهیم؛ صمصام، حمید. (1392) «بررسی عناصر داستانی داستان‌های کوتاه «احمد دهقان» (بر اساس مجموعه داستان من قاتل پسرتان هستم)». فصل‌نامه زبان و ادب فارسی. دوره5. (شماره 15)، صص110-85.                                                        
 گلشیری، سیاوش؛ مرادی، نفیسه. (1395) «تحلیل تطبیقی پنج فیلم سینمایی در سینمای ایران با متن داستان مربوط به آن‌ها». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. (شماره43)، صص51-27.                                                                                                                                                                 
لوته، یاکوب. (1384) مقدمه‌ای بر روایت در سینما و ادبیات. ترجمه امید نیک‌فرجام. تهران: مینوی خرد.
میرصادقی، جمال. (1385) عناصر داستان. تهران: سخن.
محمّدیان، علی؛ صفری، جهانگیر؛ صادقی، اسماعیل. (1399) «سیر تحوّل شخصیّت و شخصیّت‌پردازی در سه رمان منتخب جنگ». فصل‌نامه ملّی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دوره 12، (شماره 43).
مرادی کوچی، شهناز. (1388) «بررسی تطبیقی شاخص‌ترین اقتباس‌های ادبی سینمای ایران». فارابی. (شماره 64)، صص76-30.
مستور، مصطفی. (1379) مبانی داستان کوتاه. تهران: جبّاری.
مک کی. رابرت. (1385) ساختار، سبک و اصول فیلم‌نامه نویسی، چاپ دوم. ترجمه محمّد گذرآبادی. تهران: هرمس.
هاچن، لیندا. (1396)  نظریه‌هایی درباب اقتباس. ترجمه مهسا خداکرمی. تهران: نشر مرکز.
یداللّهی، ‌اصلان، مقبلی، ابوالفضل و مهناز. (1393) «تبیین رابطه بینامتنیت با دیگر فنون بلاغی». همایش ملّی بینامتنیت (تناص)، ج 6. قم.
یونسی، ابراهیم. (1379) هنر داستان‌نویسی. تهران: نگاه.