مقایسه تحلیلی شخصیّت های مرد وزن در دو رمان دهه 40 و دو رمان دهه 70 بر مبنای جامعه شناسی زبان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 استاد رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

3 دانشیار رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

زبان جنسیّت یکی از مباحث مهمّ جامعه‌شناسی زبان است. بسیاری از زبانشناسان و جامعه‌شناسان بر این باورند که میان گفتار زنان و مردان تفاوت‌هایی وجود دارد. یکی از مقوله‌های ادبی که بیشترین تأثیرپذیری را از عناصر زبان و جنسیت دریافت می‌کند، ادبیّات داستانی است.
در پژوهش حاضر تفاوت‌های زبانی شخصیّت‌های مرد و زن، در رمان‌های شوهر آهوخانم و سووشون (دهۀ 40) و نیمۀ غایب و بامداد خمار (دهه 70) با در نظر گرفتن مؤلّفه‌های: رنگ واژه، دشواژه، سوگندواژه، تشدیدکننده، تعدیل‌کننده، ضرب‌المثل، زبان مؤدّبانه، پرسش‌های ضمیمه‌ای، جملات ناتمام و عذرخواهی‌ها بررسی شده است. رمان‌ها از دهه‌های متفاوت انتخاب شده، تا علاوه‌بر تحلیل تفاوت‌های زبانی، به مقایسۀ نوع گفتار شخصیّت‌ها در دو دهۀ متفاوت پرداخته شود.تا بتوان به این پرسش پاسخ داد که «آیا می‌توان تفاوتی در زبان جنسیّت در رمان‌های دهۀ 40 نسبت به رمان‌های دهۀ 70 پیدا کرد؟» پژوهش به‌صورت آماری و تحلیلی صورت گرفته است. ابتدا مؤلّفه‌ها از رمان‌ها استخراج شده، سپس با گرفتن آمار و بسامد و با رسم نمودار و جدول به تحلیل آن‌ها پرداخته شده است.
یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که شباهت‌هایی بین زبان جنسیّت رمان‌های یک دهه و تفاوت‌هایی بین رمان‌های دو دهه دیده می‌شود. دو تفاوت اساسی در رمان‌های دو دهه در به‌کار بردن دشواژه‌ها و سوگندواژه‌هاست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analytical Comparison of Male and Female Characters in Two Novels of the 40s and Two Novels of the 70s based on the Sociology of Language

نویسندگان [English]

  • Masume Ghorbani Varkolaee 1
  • Masood Rouhani 2
  • Morteza Mohseni 3
  • Gholamreza Pirouz 2
1 Ph.D. student of Persian Faculty of Literature, Faculty of Literature, Mazandaran University, Babolsar, Iran.
2 Professor, Faculty of Persian Literature, Faculty of Literature, Mazandaran University, Babolsar, Iran
3 Associate Professor, Department of Persian Literature, Faculty of Literature, Mazandaran University, Babolsar, Iran
چکیده [English]

Gender is one of the most important topics in the sociology of language. Many linguists and sociologists do not believe that there are differences between the speech of women and men. One of the literary categories that receives the most influence from the linguistic elements of gender is fiction literature. In this research, the linguistic differences of the male and female characters , in the novels of Shovhar Ahookhonum  and Soushon (1940s) and Nimeh Ghayeb in Bammad Khomar (1970s) are considered by the following elements: color words, swear words, intensifiers, modifiers, proverbs, polite language, supplementary questions, unfinished sentences, and apologies. The novels of different eras were selected, in addition to the analysis of linguistic differences, the speech type of the characters in different genres will be compared. In order to answer the question, "Can you find a difference in the language of sexuality in the novels of the 1940s compared to the novels of the 70s?" First, the components were extracted from the novels, then they were analyzed by taking statistics and frequency and drawing a table. The findings of the research show that there are similarities between the gender of novels of one decade and differences between novels of twenty. The two basic differences in the novels used are swear words.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Language
  • Gender
  • Social linguistics
  • Contemporary Novel
  • Sociology of language

مراجع

آکماجین،آندرین؛ دمرز،ریچاردآ؛ فارمر، ان ک؛ هارنیش، رابرت م. (1375)زبان‌شناسی(درآمدی بر زبان و ارتباط)، چاپ اول.مترجم: علی بهرامی. کرمانشاه: انتشارات طاق بستان.
ارباب،سپیده. (پاییز و زمستان 1391)«بررسی و طبقه‌بندی دشواژه‌های رایج فارسی در تداول عامه»، نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، شماره 4، سال دوم، صص 124-107.
افغانی،علی‌محمد. (1386) شوهر آهو خانم، چاپ دوم. تهران: چاپخانه سعدی.
بیمن،ویلیام ا. (1386)  منزلت وقدرت درایران، چاپ اول. ترجمه رضا مقدم‌کیا. تهران: نشر نی.
پاک‌نهاد جبروتی، مریم. (1381)فرادستی و فرودستی در زبان(نابرابری جنسی در ایران)، چاپ اول. تهران: نشر گام نو.
تراد گیل، پیتر. (1376)زبان‌شناسی اجتماعی(درآمدی بر زبان و جامعه)، چاپ اول. ترجمه محمد طباطبایی. تهران:نشر آگه.
جان‌نژاد، محسن. (1380) تفاوت میان گویشوران مرد و زن ایرانی در تعامل مکالمه‌ای، زبان و جنسیّت، رساله دکتری. استاد راهنما: علی افخمی اغدا، دانشگاه تهران: تهران.
دانشور،سیمین. (1398) سووشون،چاپ بیست‌و‌پنجم. تهران: انتشارات خوارزمی.
سناپور، حسین. (1395)نیمه غایب، چاپ هفدهم. تهران : نشر چشمه.
سیّدجوادی، فتّانه. (1387) بامدادخمار، چاپ چهل‌وسوم. تهران: نشر البرز.
فیاض، ابراهیم؛ رهبری، زهره.(1385)«صدای زنانه در ادبیات معاصر ایران». پژوهش‌های زنان، زمستان،شماره 4، دوره 4، صص 50-23.
کلانتری، عبدالحسین. (1391) گفتمان از سه منظر زبان شناختی، فلسفی و جامعه‌شناختی، تهران: جامعه‌شناسان.
مدرسی، یحیی. (1368) درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان، چاپ اول. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
نرسیسیانس، امیلیا. (1383) مردم‌شناسی جنسیت، چاپ اول. تهران: نشر افکار.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار