مطالعۀ روزمرگی، هستی و فضا در تحلیل شخصیّت «زری» در رمان سووشون براساس دیدگاه هایدگر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

2 دانشجوی دکتری، زبان و ادبیات فارسی (عرفانی)، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

3 دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

چکیده

پدیدارشناسی با تحقیقات هوسرل آغاز شد؛ از همان زمان سیر تکاملی خود را آغاز کرد و توسط فلاسفه دیگر گسترش یافت. این سیر تکاملی با تلاش هایدگر ادامه پیدا کرد و به اوج رسید. یکی از جایگاه‌های برجستۀ مطالعۀ هستی، روزمرگی و فضا در عرصۀ پدیدارشناسی، در بررسی شخصیّت رمان‌هاست؛ به‌ویژه در شخصیّت زنان ایرانی که به دلیل وظایف همسرداری و خانه‌داری دچار روزمرگی شده، وجود اصیل خود را به فراموشی سپرده‌اند. در این پژوهش که به روش تحلیلی- توصیفی صورت گرفته، شخصیّت‌ زری به‌عنوان زن خانه‌دار بررسی  شده‌است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که وجود زری از آغاز تا پایان رمان، سه مرحله را طی می‌کند. 1- مرحله غفلت و واقعیت انسانی تنزّل‌یافته؛ 2- مرحله ترس‌ وآگاهی، پوچی و ناامیدی در نتیجه عوامل درونی و بیرونی؛ 3- مرحله تحوّل از واقعیت انسانی1 تنزّل‌یافته به واقعیت انسانی اصیل. بنابراین وجود زری درنتیجۀ روزمرگی دچار پوچی، اندوه و حدیث نفس فراوان با خود است؛ حدیث نفسی که هایدگر از آن با عنوان وجدان یاد می‌کند، بعد از مرگ یوسف، موجب رهاشدن زری از واقعیت انسانی تنزّل‌یافته و درنهایت پی‌بردن به وجود اصیل خود می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The study of existence, dailiness and space in the analysis of character of “Zari” in the novel Suvashun based on Hadigger's view

نویسندگان [English]

  • Jahangir Safari 1
  • Razieh Reiisi 2
  • Esmat Khebari 3
1 Professor of Persian Language and Literature , faculty of literature and human sciences, University of sharekord, Sharekord, Iran
2 Ph.D Student, Persian Language and Literature, faculty of literature and human sciences, University of sharekord, Sharekord, Iran
3 Ph.D , Persian Language and Literature, faculty of literature and human sciences, University of sharekord, Sharekord, Iran.
چکیده [English]

Phenomenology began with Husserl's research; From that time, it began its evolution and was expanded by other philosophers. This evolution continued and reached its peak with Heidegger's efforts. One of the prominent positions of the study of existence, everyday life and space in the field of phenomenology is in the examination of the personality of novels; Especially in the personality of Iranian women, who have been subjected to everyday life due to the duties of being a wife and housekeeper, they have forgotten their original existence. In this research, which was carried out by analytical-descriptive method, Zari's character as a housewife has been investigated. The research results indicate that Zari's existence goes through three stages from the beginning to the end of the novel. 1- the stage of neglect and degraded human reality; 2- The stage of fear and awareness, emptiness and despair as a result of internal and external factors; 3- The stage of transformation from degraded human reality to authentic human reality. Therefore, Zari's existence as a result of everyday life is full of emptiness, sadness and self-doubt; The hadith of the soul, which Heidegger refers to as conscience, after Yusuf's death, causes Zari to release himself from the degraded human reality and finally realize his original existence

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heidegger
  • Reality of Human
  • Dasein
  • Zari
  • Soushun
اباذری، یوسف. (1389) خرد جامعه‌شناسی، چاپ سوم. تهران: میترا.
اکبرزاده، فریبا؛ دهباشی، مهدی؛ شانظری، جعفر. (1393) «بررسی و تحلیل تطبیقی مرگ و رابطۀ آن با معنای زندگی از دیدگاه مولوی و هایدگر». فصلنامۀ الهیات تطبیقی، سال پنجم، دورۀ 3 (شمارۀ 11)، صص1-20.
آبوت، پاملا؛ کلر والاس. (1380) جامعه‌شناسی زنان. ترجمۀ منیژه نجم عراقی. تهران: نی.
آچینگ‌گنج، آلب‌ارسلان. (1378)  مطالعه‌ای در هستی‌شناسی تطبیقی، وجود از دیدگاه صدرالدین شیرازی و مارتین هایدگ. ترجمۀ محمدرضا جوزی، مالزی: کوالالامپور: موسسۀ بین‌المللی اندیشه و تمدن اسلامی.
آزادانی، زکیه؛ بهشتی، سیدمحمدرضا. (1397) «آزادی اگزیستانسیال و آزادی استعلایی در اندیشه هایدگر». مجلۀ حکمت و فلسفه، سال چهاردهم (شمارۀ 1) ، صص 7-24.
باشلار، گاستن. (1391) بوطیقای فضا. ترجمۀ مریم کمالی و محمد شیربچه، چاپ اول. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
بیمل، والتر. (1378) بررسی روشنگرانۀ اندیشه‌های مارتین هایدگر. ترجمۀ بیژن عبدالکریمی، چاپ دوم. تهران: انتشارات سروش.
جمادی، سیاوش. (1389) زمینه و زمانۀ پدیدارشناسی، چاپ سوم. تهران: انتشارات ققنوس.
دادفرمای، نرگس. (1393)  مطالعه هستی، روزمرگی و فضا در رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم زویا پیرزاد. استاد راهنما: ابراهیم رنجبر. اردبیل: دانشگاه محقق اردبیلی.
دارتینگ، آندره. (1391) پدیدارشناسی چیست؟، ترجمۀ محمود نوالی. تهران: انتشارات سمت.
دانشور، سیمین. (1348) سووشون. تهران: خوارزمی.
راتال، مارک. (1392)  چگونه هایدگر بخوانیم؟. ترجمۀ مهدی نصر، چاپ دوم. تهران: انتشارات رخداد نو.
رجبی، روح‌الله؛ سلیمان‌حشمت، رضا. (1394) «زبان در اندیشه هایدگر». فصلنامۀ حکمت و فلسفه، سال یازدهم (شمارۀ 4)، صص 23-40.
رضایی، محمدعلی؛ زیرک، ساره؛ آذر، امیراسماعیل. (1399) «تحلیل روانکاروانۀ شخصیّت دو قهرمان زن و مرد در رمان سووشون بر مبنای نظریّۀ «عصبیّت» کارن هورنای». پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دو فصل‌نامۀ علمی، سال دوم، (شمارۀ 4)، صص 191-220.
رنجبر، ابراهیم. (1391) «جنبه‌های نمادین رمان سووشون». فنون ادبی، سال چهارم (شمارۀ 1)، صص 93-106.
سارتر، ژان‌پل. (1386)  اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر. ترجمۀ مصطفی رحیمی، چاپ دوازدهم. تهران: انتشارات نیلوفر.
فدایی‌مهربان، عباس. (1391) ایستادن در آن سوی مرگ  (پاسخ‌های کربن به هایدگر از منظر فلسفه شیعی). تهران: نشر نی.
قویمی، مهوش؛ پزشکی، شهروز. (1386) «نام، ظهور و نقش شخصیّت‌ها در رمان سووشون اثر سیمین دانشور». نشریۀ قلم، دورۀ 3 (شمارۀ 5)، صص 33-52.
کوروز، موریس. (1378)  فلسفه هایدگر. ترجمۀ دکتر محمود نوالی. تهران: حکمت.
مک‌کواری، جان. (1377) فلسفۀ وجودی. ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی. تهران: انتشارات هرمس.
ورنو، روژه؛ وال، ژان. (1387) پدیدارشناسی و فلسفه‏ های هست بودن. ترجمۀ یحیی مهدوی. تهران: خوارزمی.
هایدگر، مارتین. (1387)  هستی و زمان. ترجمۀ سیاوش جمادی، چاپ دوم. تهران: ققنوس.
هایدگر، مارتین. (1388)  چه باشد آنچه خوانندش تفکر؟. ترجمۀ سیاوش جمادی. تهران: ققنوس.