بررسی کارکرد «کانون روایت» در رمان گورستان‏ غریبان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشجو دکتری، زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

کانون‏ دید، نظرگاهی است که نویسنده یا راوی برای نگریستن به داستان انتخاب می ‏کند و بین روایت، زاویۀدید، راوی و خواننده ارتباط ایجاد می‏ کند. با توجّه به این‏که رمان صحنه تجسّم صداها، گفتمان متفاوت و برخورد چشم ‏اندازهای اجتماعی و زاویۀدید است؛ بنابراین هدف این پژوهش مشخّص‌کردن میزان اطلاعاتی است که نویسنده می‏ خواهد در اختیار مخاطب قرار دهد، همچنین دستیابی به افکار، احساسات، خواسته‏ ها و عواطف شخصیّت‏های داستانی که ممکن است آشکار یا پنهان باشد. برای رسیدن به این هدف استفاده از کانون‏های دید ضروری است که این کانون دید باعث نگرش متفاوت به یک پدیدۀ واحد می‏ شود. گورستان‏ غریبان نیز به دلیل به‏کارگیری راویان متعدّد از لحاظ کانونِ دید حائز اهمیّت است به همین منظور در این مقاله، با شیوۀ تحلیل محتوایی ابتدا به بررسی زاویه‌ دیدهای پرکاربرد در رمان و سپس با استفاده از نظریه ‏های روایت ‏شناسان به بررسی دیدگاه نویسنده، کانون روایت و کانونی‏ سازی و تحلیل گونه‏ های مختلف و جنبه ‏های ‏روان‏شناختی و ایدئولوژیک و...  پرداخته شده‏ است. نتیجه این‏که در گورستان‏ غریبان، یونسی به پدیدۀ واحد از نقطۀ کانون‏های متفاوت نگریسته و با استفاده از این کانون روایت‏های مختلف هم این بخت را به راوی داده ‏است که دربارۀ میزان حضور و مشارکت خود در داستان تصمیم‏ گیری کند و هم خواننده با رویدادها و پدیده‏ های متفاوت و جنبه ‏های دیگر داستان، از دیدگاه‏های مختلف آگاه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Study of the Function of the "Narrative Center" in the Novel "The Strangers' Cemetery"

نویسندگان [English]

  • Asgar Salahi 1
  • Leila Azarnivar 2
1 Associate Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.
2 PhD Student in Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

The focal point of view is the point that the author or narrator chooses to look at the story and creates a connection between the narration and the narrator point of views,  , narrator and  the reader. Considering that the scene of  novel is the embodiment of voices, different discourses and the collision of social perspectives; therefore, the purpose of this research is to identify the amount of information that the author wants to provide to the audience, as well as to obtain the thoughts, feelings, desires and emotions of the fictional characters that may be obvious or hidden. In order to achieve this goal, it is necessary to use focal points, which cause a different attitude to a single phenomenon. Stranger’s Cemetery is also important due to the use of multiple narrators in terms of the focal point of view. For this purpose, in this article, with the method of content analysis, we first examine the widely used viewpoints in the novel and then, using the theories of narratologists, examine the point of view. The author, the focus of the narrative and the focalization and analysis of different types and psychological and ideological aspects, etc. have been discussed. The result is that in Stranger’s Cemetery, Yoonesi looked at the single phenomenon from the different points of view by using the different narratives, he gave the narrator the opportunity to decide about his presence and participation in the story and the reader will be aware of different points of view with different events and phenomena and other aspects of the story.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stranger's Cemetery
  • Center
  • Narration
  • Point of view
  • Focalization
احمدی، بابک. (1370) ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.
اخوّت، احمد. (1371) دستور زبان داستان. اصفهان: نشر فردا.
بامشکی، سمیرا. (1391) روایت ‏شناسی‏ داستان‏های مثنوی، چاپ‏اول. تهران: هرمس.
بارت، رولان. (1388) «پیش درآمدی بر ساختاری روایت‏ها به کوشش مارتین مک‏کوئیلان». ترجمۀ فتّاح محمدی، گزیدۀ مقالات روایت، تهران: مینوی خرد.
بیاد، مریم؛‏ نعمتی، فاطمه. (1384) «کانون ‏سازی در روایت». فصلنامۀ پژوهش‏های‏ ادبی‏، شماره 7، صص 83-108.
بی‏نیاز، فتح‏الله.(1378) درآمدی‏برداستان‏نویسی ‏و روایت‏شناسی. تهران: افراز.
تولان، مایکل‏جی. (1383)  درآمدی ‏نقادانه و زبان‏شناختی بر روایت. ترجمۀ ابوالفضل‏حری. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
تودوروف، تزوتان.(1382) بوطیقای ساختارگرا. ترجمۀ محمد نبوی. تهران: آگه.
حری، ابوالفضل. (1387) «درآمدی بر رویکرد روایت‏شناسی به داستان روایی با نگاهی به رمان آیینه‏های‏ دردار هوشنگ‏گلشیر‏ی». نشریۀ ‏علمی‏ پژوهشی ‏دانشگاه‏ تبریز، شماره 208، صص53-76.
حسنی‏ راد، مرجان. (1389) «کانونی ‏سازی ابزاری برای روایتگری (بررسی کانونی ‏سازی در رمان خانم دالووی و رمان و فیلم اقتباسی ساعت‏ها)». ماهنامۀ کتاب ماه ادبیات، سال چهارم، شمارۀ38 (پیاپی152)، صص 51 -56.
دستغیب، عبدالعلی. (1390) نقد ادبی و نوعیت متن. شیراز: نوید.
دستغیب، عبدالعلی. (1391) از دریچۀ نقد (مجموعه مقالات)، دفتر اول. تهران: مؤسسۀ خانه کتاب.
رودی، فائزه.(1389) روایت فلسفی روایت از باستان تا پست مدرن. تهران: علم.
ریمون‏-کنان، شلومیت.(1387) روایت‏ داستانی؛ ‏بوطیقای‏ معاصر. ترجمۀ ابوالفضل حری. تهران: نیلوفر.
سهراب‏ نژاد، علی. همتی، فرزانه. (1398) «نقد جامعه‏ شناختی رمان گورستان غریبان».  پژوهشنامۀ اورمزد، شمارۀ 48، صص 85-102.
فلکی، محمود. (1383) روایت ‏داستان تئوری‏ های ‏پایه ‏ای ‏داستا‏ن ‏نویسی. تهران: بازتاب‏ نگار.
کالر، جاناتان. (1385) نظریه ادبی ، چاپ چهارم. ترجمۀ فرزانه طاهری. تهران: مرکز.
کالر، جاناتان. . (1390) تئوری ادبی. ترجمۀ حسین شیخ‏اسلامی. تهران: شرافت.
لطیف‏پور، عبدالله؛  دهقان، علی؛ فرضی، حمیدرضا. (1396) « منطق گفت‌وگویی و چندصدایی در رمان گورستان‌غریبان ابراهیم یونسی».  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد سنندج، سال نهم، دورۀ 9، شمارۀ33،  صص 97-123.
میرصادقی، جمال. (1376) عناصر داستان، چاپ سوم. تهران: سخن.
وبستر، راجر. (1380) درآمدی بر پژوهش نظریۀادبی. ترجمۀ مجتبی‏ ویسی. تهران: سپیدۀ سحر.
یونسی، ابراهیم. (1391) گورستان ‏غریبان، چاپ‏اول. تهران: نگاه.