نقد و تحلیل رمان «راه شیری» از منظر مدرنیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

چکیده

نویسندگان مدرنیست با زیر سؤال بردن نگاه سنّتی به جهان و انسان، به ابداع شیوه ‏های جدیدی دست زدند و تغییرات اساسی در فرم و محتوای رمان به­ وجود آوردند. آن‏ها توانستند از طریق رمان، دنیای ذهنی انسان مدرن را نشان دهند. در این مقاله، رمان­ راه شیری به روش توصیفی- تحلیلی از منظر مدرنیسم نقد و بررسی شده و نتایج، گویای آن است که ایوبی با بهره ‏گیری هوشمندانه و هدفمند از تکنیک‏ها و فنون مدرنیستی چون جریان سیّال ذهن، تک ‏گویی درونی و نمایشی و حدیث‌نفس، تداعی ذهن، شخصیّت‌پردازی ضدّ قهرمان و روان­ پریش، عدم انسجام پیرنگ، نقض سیر خطّی زمان، عدم قطعیّت تناقض، درهم ­آمیختگی عالم رؤیا و واقعیّت، رویارویی با مدرنیته، نمادپردازی و کاربرد کهن الگو، شعرگونگی نثر، تغییر زاویه دید، تعدّد راوی و چندصدایی، رمانی مدرن خلق کرده است. در رمان راه شیری تکنیک «داستان در داستان» و «روایت در روایت» و شگرد هنری «بینامتنیت» سبب زمان‌پریشی و خروج زمان روایت از روند طبیعی و خطّی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criticism and Analysis of the Novel of Milky Way from the Point of View of Modernism

نویسندگان [English]

  • Sima Pourmoradi 1
  • Reza Sadeghi shahpar 2
1 PhD in Persian language and literature, Islamic Azad university , Hamedan Branch.
2 PhD in Persian language and literature, Islamic Azad university , Hamedan Branch.
چکیده [English]

By questioning the traditional view of the world and man, the modernist writers started inventing the new methods and they brought about fundamental changes in the form and content of the novel. They were able to show the mental world of modern man through the novel. In this article, the novel  of Milky Way is analyzed in a descriptive-analytical way from the point of view of modernism, and the results show that Ayoubi uses intelligent and purposeful techniques of modernist arts, such as stream of consciousness, the inner and dramatic monologue, soliloquy, the association of the mind, the characterization of the anti-hero and the ghost. The incoherence of the plot, the violation of the linear course of time, the uncertainty of the contradiction, the intermingling of the world of dreams and reality, the confrontation with modernity, the symbolism and use of archetypes, the poetry of the prose, the change of point of view, the multiplicity of narrator and polyphony, have created a modern novel. In the novel of Milky Way, the technique of "story within story" and "narrative within narrative" and the artistic twist of "intertextuality" is the reason for the loss of time and departure of the narrative time from the natural and linear process. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Novel
  • Mohammad Ayoubi
  • Milky Way
  • Criticism
  • Modernism
اسحاقیان، جواد. (1382) از خشم و هیاهو تا سمفونی مردگان. تهران: هیلا.
ایوبی، محمد. (1378) راه شیری، چاپ اول. تهران: طهوری.
باربیه، موریس. (1383) مدرنیته سیاسی، ترجمه عبدالوهاب احمدی. تهران: آگه.
بیات، حسین. (1387) داستان‏نویسی جریان سیال ذهن. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بی‏ نیاز، فتح ‏الله. (1388) داستان ‏نویسی و روایت ‏شناسی. تهران: انتشارات افراز.
پاینده، حسین. (1395) داستان کوتاه در ایران (داستان‏های مدرن)، چاپ سوم. تهران: انتشارات نیلوفر.
پاینده، حسین.  (1383) مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان. تهران: نشر روزگار.
تسلیمی، علی. (1383) گزاره ‏هایی در ادبیات معاصر (داستان). تهران: انتشارات اختران.
داد، سیما. (1378) فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
دستغیب، عبدالعلی. (1377) به سوی داستان­ نویسی بومی. تهران: سوره مهر.
رجبی، سمیه. (1391) «بررسی داستان روز گراز با نظریه­ های رمان مدرن». کتاب ماه ادبیات، ش 184. ص 55-59.
رستگار فسایی، منصور. (1383) پیکرگردانی در اساطیر، چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
رضایی، عبدالعظیم. (1389) تاریخ ادیان جهان، ج 2، چاپ چهارم. تهران: علمی.
رضاییان عطار، مسعود. (1377) رجوع به همزاد، چاپ اول. تهران: ادبستان.
سخنور، جلال. (1387) «بینامتنیت در رمان­های پیتر آکروید». پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 58، صص65-78
شوالیه، ژان؛ آلن، گربران. (1385). فرهنگ نمادها: اساطیر، رؤیاها، رسوم و ایما و اشاره­، اشکال و قوالب، چهره­ ها، رنگ­ها، اعداد، 5 جلد، ترجمه سودابه فضایلی. تهران: جیحون.
صادق­بیان، طاهره؛ صادقی شهپر، رضا؛ شیری؛ قهرمان. (1398) «تحلیل مدرنیستی رمان زیر چتر شیطان». متن پژوهی ادبی، سال 23، ش 82. ص 89-114.                                                                                                                                           
فرهادپور، مراد. (1375) مدرنیسم و پست مدرنیسم. هنر، شماره 25، ص21-48.
فکوهی، ناصر. (1381) تاریخ اندیشه و نظریه ‏های انسان ‏شناسی. تهران: نشر نی.
کالر، جاناتان. (1385) نظریة ادبی، ترجمه فرزانه طاهری. تهران: نشر مرکز.
کهون، لارنس. (1387) از مدرنیسم تا پست‏ مدرنیسم، ویراسته عبدالکریم رشیدیان، چاپ ششم. تهران: نی.
مندنی­ پور، شهریار. (1395) ارواح شهرزاد. سازه ­ها، شگردها و فرم­های داستان نو. تهران: ققنوس.
میرباقری فرد، سید علی‌اصغر؛ جعفری، طیبه. (1389) «مقایسه تطبیقی سیر کمال جویی در عرفان و روان­ شناسی یونگ». ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا، سال دوم، ش 3، ص 195
میرعابدینی، حسن. (1380) صد سال داستان‏نویسی ایران. تهران: نشر چشمه.
هاثورن، جرمی. (1378) «نمود رئالیسم و مدرنیسم». ترجمه جلیل جعفری یزدی. ماهنامه ادبیات داستانی، س 7، ش 50. صص 20-22.
هال، جیمز. (1380) فرهنگ نگاره­ای نمادها در هنر شرق و غرب. ترجمه رقیه بهزادی. تهران: فرهنگ معاصر.