جستاری در شخصیت‌پردازی ادبیات کودک کامل کیلانی با تمرکز بر مجموعه عشر قصص او

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات، دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران.

چکیده

در گذشته در جهان عرب، گاهی مضامین اخلاقی داستان‌گونه، به‌صورت شعر و گاهی به‌صورت نثر ارائه می‌شد؛ امّا در عصر حاضر این جریان جنبه آموزشی و تربیتی به خود گرفته و فن جدیدی به نام «ادبیات کودک» پا به عرصه وجود نهاده است. در میان کشورهای عربی می‌توان مصر را پیشتاز این نوع ادبی دانست، نبوغ کسانی چون کامل کیلانی به‌خوبی این ادعا را به اثبات می‌رساند. پژوهش حاضر کوشیده است به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر مجموعه عشر قصص کیلانی به بررسی جنبه‌های مختلف شخصیت‌پردازی در آثار کودک وی بپردازد. دستاورد پژوهش، بیان‌کننده آن است که شخصیت‌پردازی به‌عنوان یکی از عناصر داستان، در آثار کودک کیلانی بیشتر به شکل مستقیم است. او برای شخصیت­های اصلی بیشتر از عنصر راوی، گفت­وگو و برای شخصیت­های فرعی به‌صورت غیرمستقیم از گفت­وگو، توصیف رفتار و چهره و بیان رفتار درست استفاده می‌کند. داستان‌های کودک او دربرگیرندۀ اهداف فکری، تربیتی، ‌آموزشی و ‌اخلاقی، اهداف واژه‌شناسی و زبانی و مضامینی مانند امانتداری، صداقت و راستگویی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An inquiry into the literature of Kamel Kilani's "child"; investigating the characterization of the story with reference to the collection of "Ten Stories"

نویسنده [English]

  • Hedayatallah Taghizadeh
Assistant Professor of Arabic Language and Literature Department of Persian Language and Literature, Farhangian University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In the Arab world, moral themes were sometimes presented in the form of poetry and, sometimes prose. However, in the present era, this trend has emerged in an educational context and as a new art called "children's literature". Among the Arab countries, Egypt can be addressed as the pioneer in this respect and the genius of people like Kamel Kilani is a proof to this claim. The present study is an attempt to examine the various aspects of characterization in Kilani's work in a descriptive-analytical procedure via addressing Kilani's collection called; "Ten Stories". As the obtained results indicated, research shows that characterization, as one of the elements targeted in the story, is more direct in Kilani's "Child". For the main characters, more of the narrator element and dialogue is used, and, for the sub-characters, dialogue, description of behavior and face, expression of correct behavior are presentd in a more indirect way. Kilani's work comprises intellectual, educational, and moral goals, lexical and linguistic goals, and themes such as fidelity, honesty, and truthfulness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fiction
  • Kamel Kilani
  • Ten Stories
  • Child literature
  • Characterizations

مراجع

اخوت، احمد. (1371) دستور زبان داستان. تهران: نشر فردا.
بدری، عبدالرحمن. (1999) کیلانی و سیرته الذاتیه. القاهرة: الهیئة المصر العامه للکتاب.
جلیلیان، مریم. (1398) «تحلیل شیوه­های بازنمایی زبان و مضامین قرآن در داستان­های کودک کامل کیلانی». پژوهشنامه نقد ادب عربی، شماره 19، صص91-118.
حسینی، سیده زهرا؛ زینی وند، تورج. (1400) «آموزش اندیشه برای کودکان در ادبیات داستانی معاصر مصر (مطالعۀ موردی: تاجربغداد: براساس نظریۀ لبپمن)». زبان و ادبیات عربی، شماره 25، صص 104 -121.
حمزه­نژاد، زهرا. (1394)  بررسی تطبیقی مؤلفه­های ادبیات کودک در داستان­های کامل کیلانی و مهدی آذریزدی. پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه زابل.
رشیدی، صفوراسادات؛ یحیایی، محمد. (1395)  «بررسی شخصیت‌پردازی در داستان‌های خردسالان»، ادبیات کودک، دوره 7 ، ش1 ، صص 65 - 86 .
روزبه، محمدرضا. (1387) ادبیات معاصر ایران، چاپ سوم. تهران: نشر روزگار.
زلط، أحمد. (1997) أدب الطفوله أصوله- مفاهیمه- روّاده. مصر: الشرکه العربیه للنشر و التوزیع.
سلام، محمد زغلول. (1973) دراسات فی القصه العربیه الحدیثه. مصر: المعارف الاسلامی للاسکندریة.
عبدالرحیم، محمد. (1979) کیلانی ادبه و حیاته. رسالة ماجستر، جامعة الازهر.
عبدی، صلاح‌الدین؛ زمانی، شهلا. (1389) «شخصیت‌پردازی زن در ادبیات داستانی نجیب کیلانی». مجله زن در فرهنگ و هنر، شماره 3، صص97-116 .
عندلیب، علی؛ قهرمانی مقبل، علی‌اصغر. (1398) «بررسی تطبیقی کهن الگوی کودک در قصه­های کامل کیلانی و صمد بهرنگی بر مبنای نقد کهن الگویی». مطالعات ادبیات کودک، شماره 19، صص 123 -148.
الفاخوری، حنا. (1380) تاریخ الادب، چ 3. تهران: انتشارات توس.
فورستر، ادوارد مورگان. (1384) جنبه‌های رمان، ترجمه: ابراهیم یونسی. تهران: انتشارات نگاه.
کیلانی، کامل. (1933) موازین النقد الادبی. قاهرة: مطبعة حجازی.
کیلانی، کامل. (1951) مقدمة قصص عربیه (حی بن یقظان). قاهرة: دارالمعارف.
کیلانی، کامل. (1997) «من الکتابة القصة الاطفال»، مجلة الثقافة الطفل، المجلد العشرون.
کیلانی، کامل. (2012) مجموعه عشر قصص (ابوصیر ابوقیر، اسرة السناجیب، الامیر الحادی و الخمسون، العنکب الحزین، الفیل الابیض، بدر البدور، تاجر بغداد، صراع الاخوین، عبدالله البری و عبدالله البحری، مصارع الخلفاء). قاهرة: مؤسسه هنداوی للتعلیم و الثقافة.
لامعی گیو، احمد. (1398) «واکاوی آموزه‌های فلسفی در داستان‌های کامل کیلانی (مطالعه موردی: حیّ بن یقظان)». نقد ادب عربی، شماره 19، صص 263 - 289 .
محمد خلیل، محمد. (2008) دور قصص کیلانی فی تنمیة القیم الثقافیة. جامعة عین الشمس.
میرزایی، فرامرز؛ نظری، هادی؛ کلاشی، محمد؛ رجبی، سوران. (1394) «شخصیت‌آفرینی در ادبیات داستانی کودک (بررسی مجموعه قصص عن الثعلب)». فصلنامه نقد ادب معاصر عربی، سال 5، صص ۳۳-۴۹.
میرصادقی، جمال. (1387)  داستان‌نویسان نامور ایرانی. تهران: نشر اشاره.
میرصادقی، جمال. (1394)  ادبیات داستانی، چاپ نهم. تهران: نشر سخن.
میرصادقی، جمال. (1394)  عنصر داستان، چاپ هفتم. تهران: نشر سخن.
نجم، محمدیوسف. (1966)  فن القصه، ط5. بیروت: دارالثقافه.
الندوی، محمد نجم الحق. (1966) نجیب محفوظ فی ضوء نزعاته الادبیة. اردن: عالم الکتب الحدیثة.
نورسیده، علی‌اکبر؛ جهان‌شاه‌لو، پرویز؛ ماهرو بختیاری، محمدجواد. (1398) «تحلیل عنصر شخصیت در رمان یومیات نائب فی الاریاف». ادبیات داستانی، سال هشتم، ش2، صص 109 – 128.
نیک­طلب، پوپک. (1394) «سیر تحول ادبیات کودک در مصر، نشریه علوم تربیتی».  نقد کتاب کودک و نوجوان، سال 5، شماره، صص 153 -160.
وادی، طه. (1998) مدخل الی تاریخ الروایه، الطبعه الثانیة. قاهره: دارالنشر.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار