روایت شناسی هفت خوان اسفندیار بر اساس نظریۀ ژرار ژنت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه سمنان، ایران

چکیده

روایت، توصیف رویدادهای یک داستان به اشکال مختلف (شعر، قصه و...) است و روایت­ شناسی دانشی است که شیوه­ های روایت و ساختار آن را تحلیل و بررسی می­ کند. ژرار ژنت به‌عنوان یک محقق و یکی از نظریه­ پردازان مؤثر در علم روایت­ شناسی اسلوب­ ها­ی جامعی از تحلیل روایت ارائه می­دهد. با توجه به عناصر روایی ژرار ژنت در این پژوهش سعی بر آن است که داستان هفت ­خوان اسفندیار براساس این عناصر بررسی شود تا ساختار و سازوکار آن و فنونی که فردوسی در این اثر خود به‌کار گرفته است مشخص شود. تحقیقات و بررسی­ های صورت گرفته نشان می­دهد که در داستان هفت ­خوان اسفندیار از بین مؤلفه­ ها و عناصر روایی ژنت، مؤلفۀ نظم (گذشته‌نگری، آینده‌نگری و زمان‌پریشی) کاربرد کمی داشته است و فقط نمونه‌هایی از گذشته‌نگری و آینده‌نگری در آن به چشم می­خورد، مؤلفۀ بسامد در طول داستان به وفور یافت می­ شود و مؤلفه­ های دیگر (تداوم، وجه و لحن) نیز فقط در بخش‌هایی از داستان به‌کار گرفته شده­است. بنابراین می­توان چنین استنباط کرد که در هفت­ خوان، فردوسی توانسته است با خلق اثری یک‌دست و با بهره­ گیری از شیوه­ های ساختاری روایت، بیشترین تأثیر را در ذهن و روان مخاطب داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Narrative of the Story of Esfandiar's Haft-e-Khavan based on Gerard Genette ‘s Theory

نویسندگان [English]

  • Yadollah shokri 1
  • Sanaz Shakoori 2
1 Assistant professor of Persian Language and Literature, Department of English Language and Literature, Semnan university,Semnan, Iran
2 M.A. Student of Persian Language and Literature, Department of English Language and Literature, Semnan university,Semnan, Iran
چکیده [English]

Narrative is the description of the events of a story in different forms (poetry, story, etc.)and narratology is a science that analyzes the methods of narration and its structure. Gerard Genette as a researcher and one of the influential theorists in Narrative Science offers comprehensive models of narrative analysis.Considering the narrative elements of Gerard Genet in this study, it is attempted to study the story of Esfandiar's Haft-e-Khavan based on these elements in order to determine its structure and mechanism and the techniques Ferdowsi used in this work.Investigations and studies show that in the story of Esfandiar Haft-e-Khani among the components and narrative elements of Genette, the component of order (retrospective, foresight and temporality) was not used and the componentsThe other (continuity, frequency, aspect, and tone) are only used in parts of the story.Therefore, it can be inferred that in Haft Khan,  Ferdowsi was able to create a uniform work and he uses structural narrative methods that have the greatest impact on the mind and psyche of the audience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative
  • Narratology
  • Gerard Genette
  • Esfandiar's Haft-e-Khavan

مراجع

احمدی، بابک. (1372). ساختار و تأویل متن، جلد1. تهران: نشر مرکز.
اسعدی فیروزآبادی، مریم‌السادات. (1394). «روایت ­شناسی رمان شناگر براساس نظریۀ ژرار ژنت». فصلنامۀ تخصصی مطالعات داستانی، سال 3، شمارۀ 4، صص78-65.
اسکولز، رابرت. (1379). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران: نشر آگاه.
اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان. اصفهان: نشر فردا.
ایگلتون، تری. (1368). پیش درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمۀ عباس مخبر. تهران: نشر مرکز.
بهنام­فر، محمد؛ شامیان ساروکلایی، اکبر؛ طلایی، زینب. (1393). «بررسی زمانمندی روایت در رمان سالمرگی بر اساس نظریۀ ژرار ژنت». متن پژوهی ادبی  سال 18، شمارۀ 60، صص 144-125.
پاشایی، محمد. (1394). «بررسی روایت در رمان چشم­هایش از دیدگاه ژرار ژنت». زبان و ادب فارسی، سال 68، شمارۀ مسلسل 231، 56-41.
حیاتی، عبدالرضا؛ مظفری، علیرضا؛ طلوعی‌آذر، عبدالله (1398)، «روایت­ شناسی چند تمثیل مشترک در آثار سنایی و عطار و مولانا بر پایۀ نظریۀ ژرار ژنت». پژوهش­های ادب عرفانی، سال 13، شمارۀ اول، صص 38-1.
دزفولیان، کاظم؛ مولودی، فؤاد. (1390). «روایت­شناسی یک داستان کوتاه از هوشنگ گلشیری براساس نظریۀ ژنت». فصلنامۀ متن ­پژوهی ادبی، شمارۀ 50، صص80-53
شیروانی شاعنایتی، الهام. (1394). نظریۀ روایت ­شناختی ژرار ژنت. تهران: نشر وانیا.
شکری، یدالله. (1397). «بررسی داستان شیر و گاو از کلیله و دمنه براساس نمود نحوی نظریۀ روایت­شناسی تودوروف». فنون ادبی، سال دهم، شمارۀ 4، صص76-67.
صافی پیرلوجه، حسین؛ فیاضی، مریم سادات.( 1387 ). «نگاهی گذرا به پیشینۀ نظریه­های روایت» نقد ادبی، سال اول، شمارۀ 2، صص 170-145.
صدیقی لیقوان، جواد؛ علوی مقدم، مهیار. (1396). «بررسی روایت­ شناسی طبقات الصوفیه براساس نظریۀ «زمان در روایت» ژرار ژنت». متن شناسی ادب فارسی، شمارۀ 2، صص 98-85.
علیزاده، ناصر؛ مهدی­زاد فرید، مهناز. (1396). «بررسی عنصر زمان در قصۀ ورقه و گلشاه از دیدگاه ژرار ژنت». فصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی، سال 25، شمارۀ 82 ، صص 277-259.
کالر، جاناتان. (1389). نظریۀ ادبی، ترجمۀ فرزاد طاهری، چاپ سوم. تهران: نشر مرکز.
کزازی، میر جلال‌الدین. (87-1379). نامۀ باستان. تهران: انتشارات سمت.
وهابی دریا کناری، رقیه؛ مباشری، محبوبه. (1396). «ساختار روایت در سه روایت از پیر چنگی با تأکید بر دیدگاه ژرار ژنت». پژوهش­های ادب عرفانی، سال یازدهم، شمارۀ دوم، صص 94-75.
یعقوبی، رؤیا. (1391). «روایت­ شناسی و تفاوت میان داستان و گفتمان براساس نظریات ژرار ژنت». پژوهشنامۀ فرهنگ و ادب، سال هشتم، شمارۀ سیزدهم، صص 311-289.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار