واکاوی تطبیقی پیرنگ در داستان‌های تألیفی و ترجمه‌‌ای گروه سنی ب و ج براساس دیدگاه ماریا نیکولایوا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، مازندران، ایران

2 استادیار گروه زبان‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، چالوس، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، چالوس، ایران

چکیده

پیرنگ داستان، شاخص‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ترین عنصر ساختاری داستان است؛ زیرا بدون آنکه مانند کنش و شخصیت، ماهیتی مستقل و آشکار داشته باشد، در سراسر داستان حضور دارد؛ همچنین، پیرنگ به‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎عنوان یکی از مهم‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ترین عناصر وحدت‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎بخش داستان، از اجزای پراکنده داستان واحدی یکپارچه می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎سازد. هدف پژوهش حاضر، مقایسة عنصر پیرنگ از دیدگاه ماریا نیکولایوا در داستان‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های تألیفی و ترجمه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ای گروه سنی ب و ج، تعیین میزان موفقیت هریک از این دو دسته داستان در جذب مخاطب و بررسی علل و عوامل مؤثر در این موفقیت از دیدگاه ادبی است. در نوشتار پیش رو، داده‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها ابتدا به روش اسنادی و کتابخانه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ای، از مطالعه و استخراج مختصات پیرنگ داستان‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های پنجاه جلد کتاب از پرفروش‎‎‎‎‎‎‎‎ترین کتاب‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های داستان کودک و نوجوان (در آثار فارسی­زبان داخلی ایران و ترجمه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ای به زبان فارسی)، منتشرشده در بازة زمانی سال‎‎‎‎‎‎‎‎های 95- 1385 گردآوری شد. آنگاه با به­دست‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎آوردن مقدار عددی متغیرهای بررسی‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شده در پیرنگ، تحلیل محتوای کیفی بر پایة نظریة ماریا نیکولایوا صورت گرفت. یافته‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های حاصل از تطبیق نتایج نشان می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎دهند که کتاب‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های داستانی ترجمه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ای نسبت به کتاب‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های تألیفی، به‎‎سبب تناسب بیشتر با سلیقه و نیازهای مخاطب کودک و نوجوان و به جهت برخورداری از عناصر جذابیت بیشتر، سبب گرایش کودکان و نوجوانان به این داستان‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها شده است و در جذب مخاطبان خود موفق‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎تر بوده‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎اند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Plot in the Authored and Translated Stories for B and C Age levels, based on the viewpoint of Maria Nokolajeva

نویسندگان [English]

  • Azadeh Larijani 1
  • Fereshteh Momeni 2
  • Vajihe Torkmani 3
  • Maryam Shadmohammadi 3
1 Ph.D. Student in Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Chalous Branch, Mazandaran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Chalous Branch, Chalous, Iran
3 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Chalous Branch, Chalous, Iran
چکیده [English]

Plot is the most distinctive element in the structure of a story. Unlike the character and the theme, whereas plot doesn’t have any evident and independent identity, it is necessarily to present throughout the story as an element which unifies the fragmented parts into an integrated entity. This research aims at comparing the plot in the authored and translated stories for B and C age levels from the viewpoint of Maria Nikolajeva to evaluate the success of these stories in attracting the audience, and finally to discuss the effective literary factors in this achievement. To this end, we collected the data through reading and eliciting the features of plots in 50 best-seller children Persian stories published during the years 1385-95. After obtaining the numerical values of the variables in the plots, the qualitative content analysis was fulfilled. The results revealed that the translated story books have been more successful in attracting the audience due to their relevance to the taste and needs of children and consequently containing more fascinating elements for them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative Structure
  • Plot
  • the three Processes of Narrative Status
  • Authored and Translated Stories
  • Maria Nikolajeva

مراجع

ارسطو (1337)، هنر شاعری، ترجمه فتح‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎الله مجتبایی، ناشر: بنگاه نشر.
اسماعیل‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎لو، صدیقه (1389)، چگونه داستان بنویسیم، تهران: نگاه.
پراپ، ولادیمیر (1368)، ریخت‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شناسی قصّه، ترجمة مدیا کاشگیر، تهران: نشر روز.
پرین، لارنس (1387)، تأملی دیگر در باب داستان، ترجمة محسن سلیمانی، تهران: سورة مهر.
تودروف، تزوتان (1382)، بوطیقای ساختارگرا، ترجمة محمد نبوی، تهران: آگه.
جمالی، عاطفه؛ قربانی، حسین (1397)، «بررسی روایت هزارویک شب اثر شهریار مندنی‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎پور بر پایة نظریة نیکولایوا»، فصلنامة پژوهش‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های ادبی، سال 15، شمارة 59، صص 9-32.
چمبرز، دیویی (1381)، قصّه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎گویی و نمایش خلاق، ترجمه ثریا قزل‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ایاغ، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
حجازی، بنفشه (1395)، ادبیّات کودکان و نوجوانان ویژگی‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها و جنبه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
حسام‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎پور، سعید و شیدا آرامش‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎فرد (1391)، «نگاهی به ابعاد روایت‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎مندی در داستان سه سوت جادویی احمد اکبرپور»، مجلة علمی - پژوهشی مطالعات ادبیّات کودک دانشگاه شیراز، سال سوم، شمارة اول، پیاپی 5، صص 19-46.
شمیسا، سیروس (1376)، انواع ادبی، تهران: فردوسی.
صادقی، عمران؛ بیژن ظهیری و ابراهیم رنجبر (1397)، «بررسی داستان‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های فانتزی دهة هشتاد از منظر نظریة روایی ماریا نیکولایوا»، فصلنامة تخصصی سبک‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال یازدهم، شمارة سوم، صص 183-203.
فتاحی، حسین (1386)، داستان گام‎‎به‎‎گام، تهران: صریر.
فرد، رضا (1377)، فنون آموزش داستان کوتاه، تهران: امیرکبیر.
قاسم‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎زاده، سید علی؛ فضل‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎الله خدادادی (1398)، بوطیقای روایت در ادبیّات کودک و نوجوان، قزوین: دانشگاه بین‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎المللی امام خمینی.
قزل‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ایاغ، ثریا (1386)، ادبیّات کودکان و ترویج خواندن، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علم انسانی دانشگاه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها (سمت).
کائدی، شهره (1381)، «استاد ماراتون رولینگ، استاد دوی صد متر دال»، پژوهشنامه ادبیّات کودک و نوجوان، شمارة 28، صص 131-138.
کنی، دبیلو. پی. (1380)، چگونه ادبیّات داستانی را تحلیل کنیم، ترجمه: مهرداد ترابی‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎نژاد و محمد حنیف، تهران: زیبا.
محمدی، محمدهادی (1378)، روش‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شناسی نقد ادبیّات کودکان، تهران: مؤلّف.
محمدی، مهدی (1389)، بررسی مفاهیم دینی در کتاب‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های داستانی کودکان و نوجوانان در ایران بین سال‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های 1385-1380، پایان‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎نامه دکتری دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
مستور، مصطفی (1379)، مبانی داستان کوتاه، تهران: نشر مرکز.
مصلحی، ملیحه (1394)، «مقایسة شخصیت، شخصیت‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎پردازی و رابطة متن و تصویر در کتاب‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های داستانی تصویری ایرانی و خارجی بر پایة نظریة ماریا نیکولایوا و کارول اسکات»، مطالعة تطبیقی هنر، دورة 5، شمارة 9، صص 47-62.
موام، ویلیام سامرست (1370)، درباره رمان و داستان کوتاه. ترجمه کاوه دهگان. تهران: امیرکبیر.
میرصادقی، جمال (1394)، ادبیّات داستانی، تهران: سخن.
نیکولایوا، ماریا (1387)، فراسوی دستور داستان، از کتاب مجموعه مقالات دیگرخوانی‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های ناگزیر. ترجمه و گردآوری مرتضی خسرونژاد. تهران: کانون پرورش فکری کودکان.
هانت، پیتر (1383)، رولد دال، مترجم: شهرام اقبال‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎زاده، مجله کتاب ماه ادبیّات کودک و نوجوان، شمارة 79، صص 111-113.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار