تحلیل رمان درازنای شب براساس نظریة ساختارگرایی تکوینی لوسین گلدمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

3 استادیار گروه جامعه شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

رمان درازنای شب، اثر جمال میرصادقی براساس نظریة جامعه­شناسانه لوسین گلدمن با روش تحلیلی – توصیفی بررسی شد. گلدمن بر این باور بود که اثر ادبی را نه یک فرد، بلکه جهان­بینی یک جمع و گروهی که وی بدان تعلّق دارد؛ می­آفریند و روش خود را ساختارگرایی تکوینی نام نهاد که پایگاه اجتماعی نویسنده، عامل اساسی این­گونه از ساختارگرایی است. میرصادقی نیز نویسنده­ای واقع­گراست که در خلال آثارش به طرح مشکلات عصر می­پردازد که بازتابی از واقعیّت­های اجتماعی است و با توجّه به آنکه کلّیت آثارش با اوضاع اجتماعی ارتباط دارد، می­توان رمان­های او را ازجمله رمان درازنای شب را ازمنظر جامعه­شناختی بررسی کرد که موجب نگرشی تازه در شناخت آثارش می­شود. یافته­هایی که در بررسی رمان درازنای شب براساس نظریة گلدمن حاصل می­شود نکات قابل توجّهی را شامل می­شود ازجمله اینکه رمان او از ساختار اجتماعی برخوردار است و برجسته­ترین مضامین مطرح در آن، فقر فرهنگی و اقتصادی و تقابل سنّت و تجدّد است که منجر به گسست و انقطاع نسلی می­شود. هدف از نوشتار پیش رو، بررسی مفاهیم و مسائل اجتماعی رمان برمبنای نظریة گلدمن و تأثیر محیط و اجتماع در آثار نویسنده و بررسی اعتقادات و باورها در رمان است. دیگر اینکه بنابر نظریۀ گلدمن، نویسنده به­عنوان کارگزار طبقة اجتماعی، نمایانگر جهان­بینی طبقۀ متوسّط است. در رمان میرصادقی نیز درمی­یابیم که جهان­نگری موجود در اثر، همان جهان­بینی طبقۀ متوسّط است که با رسیدن به حداکثر آگاهی ممکن، توانسته است آگاهی طبقاتی را در طبقۀ متوسّط نمایان سازد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Analysis of Novel of the Length of the Night based on the Theory of Constructive Structuralism of Lucien Goldman

نویسندگان [English]

  • Parisa Golyari 1
  • Reza Boezoiy 2
  • Badri Qavami 2
  • Jamal Adhami 3
1 Ph.D. Student of Persian Language and Literature, Sanandaj Azad University, Faculty of Humanities, Sanandaj, Iran
2 Assistant Professor, Persian Language and Literature, Sanandaj Azad University, Faculty of Humanities, Iran
3 Assistant Professors, Sociology, Sanandaj Azad University, Sanandaj, Faculty of Humanities, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

The present study aims to provide a sociological reading based on Lucien Goldman's theory in the novel 'The length of the Night' by Jamal Mirsadeghi with an analytical-descriptive method that deals with a significant relationship between social structure and the structure of the literary text. Goldman called his method developmental structuralism, which is an important factor in the emergence of developmental structuralism of the author's social base. He believed that the literary work is created not by an individual but by the worldview of a group and a group to which it belongs, and Mirsadeghi, is a realist writer, raises issues of the problems of the time in his works that reflect the social facts. Which is a new approach in recognizing his works and reached the important findings that the novel has a social structure And the most prominent social themes are cultural and economic poverty and the confrontation between tradition and modernity which has led to a generational rupture and according to Goldman's theory, the author as a social class agent represents the middle class worldview and the existing worldview is the result of the same worldview of the middle class, which, by reaching the maximum possible consciousness, has been able to show class consciousness in the middle class.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sociology of Literature
  • Developmental Structuralism
  • Lucien Goldman
  • Jamal Mirsadeghi
  • The length of the Night
آژند، یعقوب (1373)، ادبیّات داستانی در ایران و ممالک اسلامی، چاپ اول، تهران: آرمین.
ازغندی، علیرضا (۱۳۷۶)، تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، جلد ۲، تهران: سمت.
استونز، رابرت (۱۳۸۵)، متفکران بزرگ جامعه­شناسی، ترجمه مهرداد میردامادی، تهران: مرکز.
اسکارپیت، روبرت (۱۳۷۶)، جامعه­شناسی ادبیّات، ترجمۀ مرتضی کتبی، تهران: سمت.
خانی سومار، احسان (1392)، بررسی ساختارگرایانه رمان «شب­چراغ» داستان بلند «این شکسته­ها» و داستان­های کوتاه «کشاکش» و «نوة پیرزن» از مجموعه­داستان «نه آدمی نه صدایی» از جمال میرصادقی، کارشناسی‌ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
ربانی، رسول و ابراهیم انصاری (۱۳۸۵)، جامعه­شناسی قشرها و نابرابری­های اجتماعی، اصفهان: سمت.
زرافا، میشل (۱۳۶۸)، ادبیّات داستانی، رمان واقعیّت اجتماعی، ترجمة نسرین پروینی، تهران: فروغی.
زرین­کوب، عبدالحسین (۱۳۷۸)، نقد ادبی، جلد 1، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
زیما، پیرو (۱۳۷۷)، جامعه­شناسی رمان از دیدگاه مایان وات، لوکاچ، ماتری، گلدمن، باختین، درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیّات، ترجمه و گردآوری محمدجعفر پوینده، تهران: نقش جهان.
زین­الدینی میمند، زهره (1386)، «گسست نسل­ها در آثار میر صادقی»، ادبیّات داستانی، شمارة 113، صص 48-51.
سرکوهی، فرج (1368)، «مشکل آقای میرصادقی»، آدینه، شمارة 37، صص 1-19.
شوقی ضیف، احمد (۱۳۸۲)، پژوهش ادبی، سرشت­ها، شیوه­ها و متن­ها و منابع، تهران: علمی و فرهنگی.
فروزنده، مسعود؛ اسماعیل صادقی و لیلا توکل (1391)، «بررسی شکاف نسلی به­عنوان اصلی واقع­گرایانه در رمان درازنای شب اثر جمال میرصادقی»، بوستان ادب، شمارة 3، صص 115-132.
کوئن، بروس (۱۳۷۲)، مبانی جامعه­شناسی، ترجمة غلام­عباس توسلی و رضا فاضل، چاپ چهاردهم، تهران: سمت.
گلدمن، لوسین (۱۳۶۹)، جامعه­شناسی ادبیّات دفاع از جامعه­شناسی رمان، ترجمة محمدجعفر پوینده، چاپ اول، تهران: هوش و ابتکار.
---------- (۱۳۸۱)، جامعه، فرهنگ و ادبیّات، گزیده و ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: نو.
---------- (۱۳۸۲)، نقد تکوینی، ترجمة محمدتقی غیاثی، چاپ اول، تهران: بزرگمهر.
گیدنز، آنتونی (۱۳۹۰)، جامعه­شناسی، ترجمة حسن چاوشیان، چاپ چهاردهم، تهران: نی.
معاون، فاطمه (1395)، «نقد و بررسی تطبیقی پدیدة شکاف در رمان الخندق الغمیق نوشتة سهیل ادریس و درازنای شب از جمال میرصادقی»، پایان­نامة کارشناسی­ارشد، استاد راهنما: ایمانیان، دانشگاه کاشان.
میرصادقی، جمال (۱۳۴۹)، درازنای شب، چاپ چهاردهم، تهران: زمان.
------------ (۱۳۶۶)، داستان­های نو، چاپ اول، تهران: دریا.
------------ (1386)، ادبیّات داستانی، چاپ سوم، تهران: مرکز.
وارینگ، فلیپ (۱۳۸۳)، فرهنگ خرافات، ترجمة احمد حجاران، تهران: درسا.