بررسی روابط بینامتنی میان شعر «زمستان» اثر مهدی اخوان ثالث و داستان «تاقچه‌های پر از دندان» اثر بیژن نجدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری زبان و ادبیات فارسی، مدرّس زبان فارسی مرکز زبان دانشگاه سواس، لندن، انگلستان

چکیده

بیژن نجدی هم شاعر است و هم شاعرانه داستان می‌نویسد. او برخی از داستان‎هایش را متأثّر از برخی از اشعار معاصر نوشته، با این‌همه، تأثیرپذیری‌اش از دیگران باعث توقّف خلاّقیت داستانی‌اش نشده و وی را به تکرار متن اوّل وادار نکرده است. در جستار پیش رو روابط بینامتنی شعر «زمستان» اخوان و داستان «تاقچه‌های پر از دندان» اثر نجدی، بررسی و نشان داده شده است که نجدی در انتخاب عنوان، برخی از شخصیّت‌ها، فضاسازی و انتخاب مکان، از زمستان متأثّر است؛ امّا باوجود الهام‌گیری از «زمستان»، به نقد اخوان یا جریان روشنفکری ناامید پس از کودتای 28 مرداد پرداخته و از این رو روایتی متفاوت با روایت او در شعر «زمستان» آفریده است. اخوان دلیل ناامیدی‌اش را در روایتش توضیح نمی‌دهد؛ امّا نجدی با اشارۀ مستقیم و ارجاع به کودتای 28 مرداد، نشان می‌دهد از درخانه­ماندن خسته است به همین دلیل، برخلاف اخوان از درون به بیرون یا از خانه به خیابان می‌آید.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation on Intertextual Relationships Between “Zemestan” Poem by Mahdi Akhavan Sales and “Taqchehaye Por az Dandan” by Bizhan Najdi

نویسنده [English]

  • Alireza Sedighi
Ph.D. in Persian Language and Literature, Persian teacher at SOAS Language Centre, London, UK
چکیده [English]

Bizhan Najdi is a poet and writes his stories poetically. In some of his stories, Najdi has been influenced by some famous contemporary poems, nevertheless the influence has not stopped his creativity and it has not forced him to be an imitator of original works. In this article, intertextual relationships between “Taqchehaye por az dandan” by Najdi and “Zemestan” by Akhavan have been investigated. It would be discussed despite the initial inspiration from Akhavan, Najdi has criticised the current of hopeless intellectuals, after the coup d'etat of 28 August, and therefore has created a different narrative in poetry. Akhavan does not explain the reason for its disappointment in its narration, but Najdi, by pointing directly to the coup d'état of 28 August, shows that he is tired of staying at home, which is why, unlike Akhavan, he goes out from inside or out of the house.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intertextuality
  • “Taqchehaye por az dandan”
  • Najdi
  • “Zemestan”
  • Akhavan Sales

مراجع

احمدپور، علی (1388)، «م. امید(مهدی اخوان ثالث) در میانه‌های یاس و امید»، فصلنامة ادبیّات فارسی، سال 5، شمارة 14، صص 71-90.
اخوان ثالث، مهدی (1397)، زمستان، چاپ چهارم، تهران: زمستان.
رستمی، فرشته (1390)، ««دیگران» خوانش نقادانه از رویکرد بیژن نجدی به انسان»، کاوش‌نامة زبان و ادبیّات فارسی، سال 12، شمارة 22، صص 181-208.
ساسانی، فرهاد (1384)، «تأثیر روابط بینامتنی در خوانش متن»، زبان و زبان‌شناسی، شمارة 2، صص 39-55
صباغی، علی (1391)، «بررسی تطبیقی محورهای سه‌گانۀ بینامتنیت ژنت و بخش‌هایی از نظریۀ بلاغت اسلامی»، فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، سال 9، شمارة 38، صص 59-71.
مختاری، محمّد (1371)، انسان در شعر معاصر با تحلیل شعر نیما، شاملو، اخوان، فروغ فرخزاد، تهران: توس.
نامور مطلق، بهمن (1395)، بینامتنیت از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم نظریه‌ها و کاربردها، جلد 2، تهران: سخن.
نجدی، بیژن (1383)، دوباره از همان خیابان‌ها، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.
References
Clayton, J. & Rothstein, E. (1991), “Figures in the Corpus: Theories of Influence and Intertextuality” In: edited by Jay Clayton and Eric Rothstein, influence and intertextuality in literary history, (pp. 3-36). London: The University of Wisconsin Press.
Snyman, G. (1996), “Who is speaking? Intertextuality and textual influence”, Neotestamentica, Vol. 30, No. 2, pp. 427-429.
 
پژوهش نامه ادبیات داستانی
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 34
اردیبهشت 1400
صفحه 87-97

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار