بررسی بازنمایی هویّت در رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوب‌ها بر اساس دیدگاه داریوش شایگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوب­ها از رضا قاسمی، یکی از رمان­های موفق معاصر است که توانسته است جوایز معتبر متعددی را از آن نویسندۀ خود کند. بازنمایی هویت انسان معاصر ایرانی، یکی از جنبه­های مهم این رمان است. موضوع این پژوهش بررسی این جنبه از رمان یاد­شده بر اساس نگرۀ داریوش شایگان به هویت در کتاب افسون زدگی جدید: هویت چهل­تکه و تفکر سیار است. در این راستا ابتدا نگاه شایگان به هویت انسان معاصر غیرغربی که محصول تلاقی و همجواری او با جهان مدرن است، توضیح داده می‌شود و سپس با توجه به نگرۀ وی، هویت بازنمایی­شدۀ انسان معاصر ایرانی در رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوب­ها مورد تجزیه و تحلیل قرارمی­گیرد. روش پژوهش توصیفی است و نتایج با استفاده از روش تحلیل محتوا بررسی شده­است. نتیجه نشان­ می­ دهد که تجربۀ اختلاط هویت در کاراکترهای اصلی این رمان تجربه­ای منفی بوده و منجر به حصول نوعی اسکیزوفرنی فرهنگی و التقاط وجودی و فرهنگی شده­است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Content and the Form of the Story “Be Ki Salam Konam” with Sociological Approach

نویسندگان [English]

  • Saadi Haji 1
  • Sayyed Ahmad Parsa 2
1 Ph.D student of Persian language & literature in Kurdistan university
2 Professor of Persian language & literature in Kurdistan university
چکیده [English]

Reza Ghasemi's Night Orchestra Synchronization is one of the most successful contemporary novels that has won numerous prestigious awards. The representation of contemporary Iranian man’s identity is one of the important aspects of this novel. This research is to examine this aspect of the novel based on Dariush Shayegan's view of identity in the book of The New Enchantment. In this regard, Shayegan first looks at the identity of a contemporary non-Western human being, the product of his confluence with the modern world, is explained, and then, according to his view, the unrecognized identity of the contemporary Iranian man in Night Orchestra Synchronization is analyzed. The research method is descriptive and the results are examined by using content analysis method. The result shows that the experience of identity is mixed in the main characters of this novel that is a negative and it has resulted in a cultural schizophrenia and an existential and cultural eclecticism.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reza Ghasemi
  • New Enchantment
  • Identity
  • Dariush Shayegan
افضلی، علی، نسترن گندمی و مهدخت نبوی (1397)، «در جستجوی خویشتن؛ واکاوی بحران هویت مان ساقه بامبو بر اساس نظریۀ اریکسون»، مجله الجمعیه العلمیه الأیرانیه للغه العربیه و آدابها، پیاپی 47، صص 116-97.
برکت، بهزاد (1387)، «هویت و بازتاب آن در رمان»، فصلنامۀ ادب­پژوهی، دورۀ دوم، شمارۀ 5، صص 61-90.
بروجردی، مهرزاد (1378)، روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمۀ جمشید شیرازی، چاپ سوم، تهران: فرزان روز.
پاینده، حسین (1393)، گشودن رمان، رمان ایران در پرتو نظریه و نقد ادبی، چاپ دوم، تهران: مروارید.
پوراحمد، کیومرث (1382)، «همنوایی شبانۀ ارکستر چوب­ها: هراس آینه از آینگی»، ماهنامۀ هفت، شمارۀ 2، صص 6-7.
ﺟﻨﻜﻴﻨﺰ، رﻳﭽﺎرد (1381)، ﻫﻮﻳﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ترجمۀ ﺗﻮرج یاراﺣﻤﺪی، چاپ اول، ﺗﻬﺮان: ﺷﻴﺮازه.
حسن­لی، کاووس و طاهره جوشکی (1389)، «بررسی کارکرد راوی و شیوة روایتگری در رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوب­ها»، فصلنامۀ ادب­پژوهی، دورۀ چهارم، شمارۀ دوازدهم، صص 31-52.
حقدار، علی­اصغر (1382)، داریوش شایگان و بحران معنویت سنتی، تهران: کویر.
حمیدی، رکسانا (1382)، «نگاهی به رمان همنوایی شبانۀ اُرکستر چوب­ها نوشتۀ رضا قاسمی»، ماهنامۀ کلک، شمارۀ 142، صص21-21.
دُهنی، نیلوفر ( 1392)، «ادبیات مهاجرت ایران از نگاه هوشنگ گلشیری»، http://http//far.majalla.com
/1392/03%20/%20article%203187
 رضوانیان، قدسیه و هاله کیانی بارفروشی(1394)، «بازنمایی هویت زن در آثار داستان­نویسان زن دهه هشتاد»، فصلنامه ادب­پژوهی، پیاپی سی و یک، صص 39-63.
روزنهان، دیوید ال، و مارتین ای. پی. سلیگمن (1380)، روان­شناسی نابهنجاری - آسیب­شناسی روانی، جلد دوم، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، چاپ دوم، تهران: ارسباران.
ریمون کنان، شلومیت (1387)، روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمۀ ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
ستاری، جلال ( 1366)، رمز و مثل در روانکاوی و ادبیات، تهران: توس.
شایگان، داریوش(1380)، افسون­زدگی جدید: هویت چهل­تکه و تفکّر سیّار، چاپ دوم،تهران: نشر و پژوهشِ فرزان روز.
شولتز، دوان (1384)، نظریه­های شخصیت، ترجمۀ یوسف کریمی و فرهاد جمهری و دیگران، چاپ پنجم، تهران: ارسباران.
صادقی مالواجردی، زهرا و مریم اسدیان (1395)، «بررسی فرهنگی، دینی و تاریخی در رمان بیوتن نوشتة رضا امیرخانی»، فصلنامه مطالعات ملی، سال هفدهم، شمارة سه، پیاپی 67، صص 35-51.
صادقی، لیلا (1383)، «هم­زمانی همنوایی شبانۀ ارکستر چوب­ها با سلاخ­خانۀ شمارۀ پنج و بوف کور»، ماهنامۀ کلک، شمارۀ 149 و 150، صص 43-47.
ظهیری ناو، بیژن و حسین احدی (1392)، «نگاهی به شخصیت و شخصیت­پردازی در رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوب­ها اثر رضا قاسمی»، ارائه شده در هشتمین همایش بین­المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، زنجان، انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، روزهای 15-13 شهریور 92، قابل دسترس در سایت سیویلیکا به آدرس: https://www.civilica.com/Paper-ISPL08-ISPL08_278.html
علی­اکبری، معصومه (1389)، «دربارۀ رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوب­ها»، ماهنامۀ آیین، شمارۀ 28 و 29، صص 88-98.
قاسمی، رضا (1393)، همنوایی شبانۀ ارکستر چوبها، چاپ سیزدهم، تهران: نیلوفر.
کریم­پور، لیلا و همکاران (1395)، «بررسی شخصیت­های قهرمان و ضدقهرمان در چند اثر داستانی دهه­های هفتاد و هشتاد»، فصلنامه زیبایی­شناسی ادبی، سال چهاردهم، شماره 28، صص 21-68.
کولر، هانس (1388)، «در ستایش داریوش شایگان»، ترجمۀ فرزاد حاجی میرزایی، دو ماهنامۀ بخارا، شمارۀ 74، صص 45-53.
مرندی، سید محمد و حامد حبیب­زاده (1396)، «ساخت هویت و هویت ساختگی در رمان بانوی پیشگوی مارگارت اتوود»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، سال بیست و دوم، شمارۀ 22، صص 551-569.
هوروش، مونا (1389)، «سیاره­ای خارج از مدار: نگاهی به پسامدرنیسم در رمان همنوایی شبانۀ ارکستر چوب‌ها»، فصلنامۀ پژوهش ادبیات معاصر جهان، دورۀ پانزدهم، شمارۀ 58، صص 149-167.
یاوری، حورا (1373)، «دومتن دوانسان دوجهان( از بهرام گور تا راوی بوف کور) »، ایران­نامه، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 46، صص 297-318.
یونگ، کارل گوستاو (1380)، انسان در جستجوی هویت خویشتن، ترجمۀ محمود بهفروزی، چاپ اول، تهران: گلبان.