ساختارهای نظام تخیّل در ادبیات وحشت: مجموعه داستانی الآن أفهم از احمد خالد توفیق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

2 استادیار گروه مترجمی زبان و ادبیات عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران.

چکیده

تخیّل در متون ادبی که به ‌معنای بازنمودهای اشیاء و اشخاص واقعی یا توهمی است، امکان تصویرسازی بُعدهای نامرئی جهان هستی را برای ادیب یا نویسنده فراهم می‌کند. بررسی ساختارهای تشکیل‌دهندۀ تخیل در چنین آثاری بسیار بااهمیت است؛ زیرا تخیل، هستۀ تفکر در متون داستانی است. گونه ادبی وحشت که تلفیقی از کابوس‌ها، ایجاد حس نفرت، وحشت و ترس از ناشناخته‌هاست، دارای شبکه‌ای پیچیده و نظام‌مند از تخیّلات است. مجموعه داستانی الآن أفهم از احمد خالد توفیق، مبتکر گونه ادبی وحشت در ادبیات داستانی عربی، نمونه بارزی از کارکرد تخیّل و ساختارهای آن در داستان‌های وحشت است. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به ساختارهای نظام تخیلاتِ ژیلبر دوران، ابعاد پویایی تخیّل در توصیف رخدادها و صحنه‌پردازی‌های رُعب‌آور مجموعه الآن أفهم کشف شود. نتیجه نهایی نشان می‌دهد زمان و هولناک جلوه‌دادن گذر آن، مهم‌ترین عامل در وحشت‌آفرینی رخدادهای این مجموعه داستانی است. این امر سبب می‌شود نوعی هم‌شکلی میان تصاویر سقوطی، تاریکی و حیوانی ایجاد شود که خود بر افزایش حس ترس در خواننده و به‌‌دنبال آن جذب‌شدن وی به پیگیری ادامه داستان‌های الآن أفهم می‌افزاید. مسأله‌ای که توانسته‌است احمد خالد توفیق را به‌عنوان نویسندة مبتکر و موفق گونه ادبی وحشت به جهان عرب معرفی نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The morphology of imagination in the Imagination System in Horror Literature: The Story Collection "Alan Afham" by Ahmad Khalid Tawfiq

نویسندگان [English]

  • Abdolabaset Arab Yousofabadi 1
  • Fereshteh Afzali 2
1 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Zabol, Zabol, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Arabic Translation, Faculty of Humanities, Damghan University, Damghan, Iran.
چکیده [English]

Imagination in literary texts, which means representations of real or illusory objects and people allows the visualization of invisible dimensions of the universe. Since imagination is the core of the thinking of fictional texts, the horror genre, because it s a combination of fear of the unknown and nightmares and creating a sense of hatred and horror in the reader It often has a complex and systematic network of imagination., The story series "Alan Afham" by Ahmad Khalid Tawfiq, the originator of the horror genre in Arabic fiction It is a clear example of the function of imagination and its structures in horror stories. In the present study, an attempt is made by relying on a descriptive-analytical method and by referring to the structures of Gilbert-era's system of imagination, the dynamic dimensions of imagination can be discovered in describing the events and terrifying scenes of the "Alan Afham" series Shows the final impression the time and horror of its passage is the most important factor in the horror of the events of this story series This creates a kind of homogeneity between the images of the fall, the darkness and the animal, which Increases the reader's sense of fear and, consequently, his attraction to the continuation of the "Alan Afham" stories The issue that has been able to introduce Ahmad Khalid Tawfiq to the Arab world as an innovative and successful writer of the horror genre.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Horror literature
  • Fear of time
  • Imagination
  • Ahmad Khalid Tawfiq
  • Alan Afham
بلوک، لورانس. (2009)  کتابة الروایة من الحبکة إلی الطباعة، ط1. ترجمة: صبری محمد حسن. دمشق: دار الجمهوریة.
بیات، رضا. (1394) «نقد سه‌گانه سپید گرمارودی بر اساس تخیل‌شناسی مکتب پاریس». https://www.academia.edu.
 پورشعبان، سارا؛ امین، احمد. (1395) «تحلیل ساختار تخیلی داستان تشنه و دیوار مثنوی بر اساس ساختارهای نظام تخیل در آراء ژیلبر دوران». شعرپژوهی (بوستان ادب)، سال هشتم، پاییز، شماره 3 (پیاپی 29).
توفیق، احمد خالد. (2009) الآن أفهم، ط1. القاهرة: دار لیلی للنشر و التوزیع.
شاکری، عبدالرسول؛ عباسی، علی. (1387) «ترس از زمان نزد شخصیت‌های روایتی محمود دولت‌آبادی: مورد مطالعه جای خالی سلوچ». کردستان: شناخت، دوره 13، شماره 57، صص 217-234.
شریفی‌ولدانی، غلامحسین؛ شمعی، میلاد. (1390) «تحلیل صورت‌های خیالی در شعر پایداری بر اساس نقد ادبی جدید: روش ژیلبر دوران». دانشگاه باهنر کرمان: ادبیات پایداری، دوره 2، شماره 3، صص 299-321.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1378)  صور خیال در شعر فارسی، چ7. تهران: آگاه.
صدیقی، مصطفی. (1392) «تحلیل داستان ساداکو و هزار دُرنای کاغذی بر پایه نظریه ژیلبر دوران». دو فصل‌نامه نقد زبان و ادبیات خارجی، دوره6، ش1، شماره پیاپی 1.
عباسی، علی. (1380) «طبقه‌بندی تخیلات ادبی بر اساس نقد ادبی جدید: روش ژیلبر دوران». دانشگاه شهید بهشتی: پژوهشنامه علوم انسانی، دوره8، شمارة29، صص 1-22.
عباسی، علی. (1390)  ساختارهای نظام تخیل از منظر ژیلبر دوران، چ1. تهران: علمی و فرهنگی.
عرب یوسف‌آبادی، فائزه؛ عرب یوسف‌آبادی، عبدالباسط. (1395) «بررسی تطبیقی نظام تخیلی غزلیات بشاره الخوری و حسین منزوی بر اساس الگوی ژیلبر دوران». دانشگاه تربیت مدرس: مطالعات تطبیقی فارسی- عربی، دوره 1، شمارة 1، صص 111-129.
عوض‌پور، بهروز؛ نامورمطلق، بهمن. (1393) «ژیلبر دوران و نقد اسطوره‌ای: پیکره مطالعاتی رمان قلب سگی اثر میخاییل بولگاکف». ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، سال دهم، زمستان، شماره 37.
قیسومه، منصور. (2013) اتجاهات الروایة العربیة فی النصف الثانی من القرن العشرین، ط1. تونس: الدار التونسیة للکتاب.
محمدیان، عباس؛ آرمان، علیرضا. (1396) «تحلیل صورت‌های خیالیِ خون‌نامه خاک اثر نصرالله مردانی طبق نظریة ژیلبر دوران». ادب و زبان، دوره 20، بهار و تابستان، شماره 41.
معروف، یحیی؛ نادری، روژین. (1394) «تحلیل ماهیت موج‌های مثبت و منفی در شعر مقاومت عربی و فارسی بر اساس نظریه ژیلبر دوران». کاوش‌نامه ادبیات تطبیقی، دوره 5، ش 17، صص150-127.
النحال، مصطفی. (2000) «جیلبیر دوران و المتخیل الإنتروبولوجی». مجلة فکر و نقد، العدد 33، صص 31-40.
هادی، روح‌الله؛ نصیری، زینب. (1392) «ساختار تشبیه در خسرو و شیرین و ویس و رامین». دانشگاه تهران: ادب فارسی،  دوره 3، شماره 2، صص 115-131.