بررسی ‌‌ویژگی‌‌های رئالیستی و ناتورالیستی در آثار خالد حسینی با تکیه بر دو رمان بادبادک‌‌باز و هزار خورشید تابان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، ایران.

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، ایران.

چکیده

خالد حسینی، نویسندۀ افغان‌‌- آمریکایی، در سال 2003 با نگارش بادبادک‌‌باز به دنیای نویسندگان موفق رمان وارد شد و در سال 2007 دومین اثرش، هزار خورشید تابان، به ‌‌چاپ رسید. او با توجه به وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگیِ افغانستان و آمیختن آن با مضامین داستانی چون دوستی و روابط احساسی خانوادگی، عشق و خیانت، شجاعت و ترس، جنگ و تجاوز و مهاجرت، به رمان‌‌نویسی پرداخته است. خالد حسینی در کنار استفاده از مؤلفه‌‌های قوی رئالیستی همچون بیان واقعیت‌‌های اجتماعی و تاریخی، شخصیت‌‌سازی نوعی، توصیف دقیق شخصیت و محیط و تشریح جزئیات، به مؤلفه‌‌های ناتورالیستی مانند تشریح فجایع و تمرکز بر زشتی‌‌ها، جبر توارث و محیط، مسائل جنسی و استفاده از شخصیت‌‌های ناتورالیستیِ ایستا و منفعل نیز توجه داشته است. در هر دو رمان خیانت و تجاوز جنسی نقطۀ آغازین و محوری است. موضوعاتی چون جنگ‌‌های داخلی و خارجی و اختلافات قومی، بخشی از تاریخ افغانستان است و از این جهات رمان‌‌های او جنبۀ رئالیستی دارد؛ اما تمرکز نویسنده بر این موضوعات و نادیده گرفتن جنبه‌های دیگر زندگی و فرار از مشکلاتی که هیچ راه‌حلی برایشان متصور نیست و پناه‌‌بردن به دامنِ امنِ غرب در تقویت جنبۀ ناتورالیستی رمان تأثیر دارد. مهم‌ترین دلیل حضور مؤلفه‌های ناتورالیسم در این رمان وضعیت نابه‌سامان سیاسی و اجتماعی افغانستان در بازۀ زمانی داستان است. در رمان دوم، با تمام‌‌شدن جنگ، روزنه‌‌هایی از امید را می‌‌توان دید. توجه به واقعیت‌‌های تاریخی افغانستان این باور را تقویت می‌‌کند که با وجود جنبه‌‌های ناتورالیستی در آثار خالد حسینی، بُعد قویِ رئالیستی همچنان در اولویت قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A study of realist and naturalistic components in the works of Khaled Hosseini: A review of Kite Runner and A Thousand Splendid Suns

نویسندگان [English]

  • Abdolali Oveisi 1
  • Akram Arefi 2
1 Associate Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Sistan and Balouchestan, Sistan and Balouchestan, Iran.
2 Ph.D student of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Sistan and Balouchestan, Sistan and Balouchestan, Iran.
چکیده [English]

The Kite Runner and A Thousand Splendid Suns have been written by The Afghan-American author, "Khaled Hosseini" in 2003 and 2007, respectively. In his work, political, social and cultural situation of Afghanistan are of utmost mportance, and the themes of friendship and family relations, love and betrayal, courage and fear, war and rape and migration are highlighted. In addition to using strong realistic components such as expressing social and historical facts, typical characterization, detailed description of personalities and environments, naturalistic components such as disaster and ugliness, inheritance and environment algebra, sexual issues, and the use of characters Static and passive naturalism have also been noticed. It is also noteworthy that, in both novels, betrayal and rape are the two themes that are initially presented. Concerns such as civil and foreign wars and ethnic strife are a part of Afghanistan's history. The first novel, therefore, is realistic, however, the author’s focus on these issues and ignoring other aspects of life, escaping the problems for which no solution is provided, taking refuge in the safe haven of the West, strengthens the naturalistic aspect of this novel. The most important reason for the presence of naturalistic components in such novels is the unsettled political situation of Afghanistan in the time period of the story. In the second novel, with the war ending and Afghanistan reviving, the element of hope is evident. Considering the historical background of Afghanistan, it is assumed that, despite the naturalistic aspects, a strong realist dimension is still remained in Khaled Hosseini’s work.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khaled Hosseini
  • naturalism
  • realism
  • Kite Runner
  • a Thousand Splendid Suns
اخوت، احمد. (1371) دستور زبان داستان، چاپ اول. اصفهان: فردا.
اسکولز، رابرت. (1377) عناصر داستان. ترجمه فرزانه طاهری. تهران: نشر مرکز.
پرهام، سیروس. (1353)  رئالیسم و ضدرئالیسم. تهران: انتشارات نیل.
ثروت، منصور. (1385) آشنایی با مکتب‌‌های ادبی، چاپ اول. تهران: سخن.
پاینده، حسین. (1389) داستان کوتاه در ایران؛ داستان‌‌های رئالیستی و ناتورالیستی. ترجمۀ سعید شبزیان مزدآبادی. تهران: رهنما.
حسینی، خالد. (1396) بادبادک‌‌باز، چاپ دوم. ترجمۀ آرا جواهری. تهران: یاقوت کویر.
حسینی، خالد.  (1397) هزار خورشید تابان، چاپ دوم. ترجمۀ بهناز پیاده. تهران: راه معاصر.
خلیلی، خلیل‌‌الله. (1372) مجموعه اشعار خلیل‌‌الله خلیلی. به‌‌کوشش مهدی مدائنی.تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
داد، سیما. (1385) فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ سوم. تهران: انتشارات مروارید.
دستغیب، عبدالعلی. (1349) هنر و واقعیت، چاپ اول. تهران: مرکز نشر سپهر.
رادفر، ابوالقاسم؛ حسن‌‌زاده میرعلی، عبدالله. (1383) «نقد و تحلیل وجوه تمایز و تشابه اصول کاربردی مکتب‌‌های ادبی رئالیسم و ناتورالیسم». فصل‌‌نامۀ پژوهش‌‌های ادبی، شمارۀ 3، صص 29-44.
زرین‌‌کوب، عبدالحسین (1389)  نقد ادبی، جلد اول و دوم. تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
زینی‌‌وند، تورج؛ مرتضایی، سیده‌‌کلثوم. (1395) «بازتاب شرایط اجتماعی زنان افغانستان در رمان هزار خورشید باشکوه». فصلنامۀ دانشگاه ادبیات و علوم انسانی دانشگاه رازی کرمانشاه، سال چهارم، شمارۀ 14، صص 17-34.
سرانجام، امین؛ دشتی، سیدمحمد؛ محمدی، محتشم. (1399) «درهم‌‌تنیدگی ناتورالیسم و «نیست‌‌انگاری» (نهیلیسم) در آثار صادق چوبک»، مجله ادبیات داستانی، دانشگاه رازی، دورۀ نهم، شمارۀ 4، صص 1-20.
سیدحسینی، رضا. (1398) مکتب‌‌های ادبی، جلد اول، چاپ بیست‌‌ودوم. تهران: مؤسسۀ انتشارات نگاه.
شمیسا، سیروس. (1398) مکتب‌‌های ادبی، چاپ دوازدهم. تهران: نشر قطره.
عابدوف، داداجان. (1395) آداب، آیین‌‌ها و باورهای مردم افغانستان. ترجمۀ بهرام امیراحمدیان. تهران: ندای تاریخ.
علوی، فریده. (1382) «پژوهشی در سیر تحول رئالیسم داستانی: از شارل سورل تا نیکلا رتیف». مجلۀ پژوهش‌‌های زبان‌‌های خارجی، بهار و تابستان 1382، شمارۀ 14، صص 83-108.
علیزاده‌‌موسوی، سیدمهدی. (1381) افغانستان؛ ریشه‌‌یابی و بازخوانی تحولات معاصر. قم: کیش‌‌مهر.
فتوحی رودمعجنی، محمود؛ صادقی، هاشم. (1392) «شکل‌‌گیری رئالیسم در داستان‌‌نویسی ایران». مجلۀ جستارهای ادبی، شمارۀ 182، پاییز 1392، صص 1- 26.
فردریش، ورنر؛ هنری ملون، دیوید. (1388) چشم‌‌انداز ادبیات تطبیقی غرب از دانته تا پوجین اونیل. ترجمۀ نسرین پروینی. تهران: سخن.
فورست، لیلیان؛ اسکرین، پیتر. (1375) ناتورالیسم. ترجمۀ حسن افشار. تهران: نشر مرکز.
کونال، لورل. (1383) افغانستان. ترجمۀ فاطمه شاداب. تهران: ققنوس.
کهنویی‌‌پور، ژاله؛ ‌‌ خطاط، نسرین‌‌دخت؛ افخمی، علی. (1381) فرهنگ توصیفی نقد ادبی (فرانسه- فارسی)، چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گرانت، دیمیان. (1375) رئالیسم (واقعگرایی)، چاپ اول. ترجمۀ حسن افشار. تهران: نشر مرکز.
لوکاچ، گئورگ. (1373) پژوهشی در رئالیسم اروپایی، چاپ اول. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
معبودی، فرحناز؛مؤذنی، علی‌‌محمد. (1397) «نقد اجتماعی- سیاسی رمان بادبادک‌‌باز به روش ساختگرایی گلدمن». مجلۀ متن‌‌پژوهی ادبی، سال 22، شمارۀ 75، صص 106- 128.
نوروزی، زینب؛  اسلام، علیرضا؛ جعفری، سید علیرضا. (1393) «تحلیل جامعه‌‌شناختی شخصیت در رمان بادبادک‌‌باز». مجلۀ متن‌‌پژوهی ادبی، سال 18، شمارۀ 60، صص 145- 174.
نوری کوتنایی، نظام‌‌الدین. (1385) مکتب‌‌ها، سبک‌‌ها و جنبش‌‌های ادبی و هنری جهان تا پایان قرن بیستم، چاپ چهارم. تهران: نشر زهره.
ولک، رنه؛ وارن، آوستن. (1382) نظریۀ ادبیات، چاپ دوم. مترجمان ضیاء موحد و پرویز مهاجر. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
هی‌‌من، آنتونی. (1364) افغانستان در زیر سلطۀ شوروی. ترجمۀ اسدالله طاهری. تهران: شباویز.