بررسی روایت‌شناسانۀ مجموعه داستان آویزه‌های بلور اثر شهرنوش پارسی پور بر اساس نظریۀ ژرار ژنت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

3 دانشجوی دکتری، زبان و ادبیات فارسی، علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

چکیده

ژرار ژنت در نظریۀ روایت‌شناسانۀ خود با تکیه بر پنج اصل: صدای روایت، زمان روایتگری، سطح روایت، زمان روایت و منظر روایت، روایت­های موجود در متون مختلف را بررسی  می‌کند. نظریۀ او به‌عنوان مطرح‌ترین و جامع­ترین نظریۀ روایت‌شناسی شناخته می‌شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی و با هدف بررسی مجموعه داستان آویزه‌های بلور اثر شهرنوش پارسی­پور از جنبۀ روایی و نشان‌دادن سطوح مختلف روایت در آن، انجام شده و در این بررسی، بر نظریۀ روایت‌شناسی ژنت تأکید شده است؛ در این راستا، پرسش اصلی پژوهش این است که در این نمونۀ انتخاب‌شده، کدام عناصر از عناصر روایت و به چه میزان کاربرد داشته است؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در این مجموعه داستان، سطوح مختلفی از نظریۀ روایت‌شناسی ژنت وجود دارد. در بررسی صدای روایت، نویسنده از مجموع 12 داستان کوتاه این اثر، در هفت داستان از راوی درون‌رویداد و در پنج داستان از راوی برون­رویداد استفاده نموده و هفت داستان به شیوۀ پسارویداد و پنج داستان دیگر به شیوۀ همزمان با رویداد روایت شده است؛ هفت داستان دارای کانونی‌سازی درونی ثابت، دو داستان کانونی‌سازی بیرونی و سه داستان دیگر فاقد کانونی‌سازی یا دارای کانونی‌سازی صفر درجه  است. شش مورد بسامد مفرد، پنج مورد بسامد مکرّر و یک مورد بسامد بازگو در پردازش داستان­ها به‌دست آمد. در تحلیل زمان روایت داستان­ها، نُه نمونه استفاده از صحنه‌پردازی به شیوۀ برقراری گفت‌وگو میان شخصیت‌های داستان­ها، پنج نمونه توالی زمانی، دو نمونه تطویل و دو نمونه وقفه یا مکث در روایت داستان مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Narrative study of the story collection Crystal Pendants by Shahrnoosh Parsipour based on Gerard Genet's Theory

نویسندگان [English]

  • Ahmad Tamimdari 1
  • Ayat Shokati 2
  • Sakineh Azadi 3
1 Professor, Department of Persian Language and Literature, AllamehTabatabai University, Tehran, Iran. Email: a_tamimdari@yahoo.com
2 Assistant professor of Persian language and literature. Khoy branch, Islamic Azad university. Khoy. Iran
3 Ph.D student of Persian Language and Literature, humanism, Ilam state University ,Ilam . iran
چکیده [English]

In his narratological theory, Gerard Genet examines the narratives in different texts based on five principles: the voice of narration, the time of narration, the level of narration, the time of narration and the landscape of narration, and his theory is considered the most prominent and comprehensive theory of narratology. Is known. The present research was carried out using a descriptive-analytical method with the aim of examining the collection of stories "Crystal Pendants" by ShahrnoushParsipour from the narrative aspect and showing the different levels of narration in it, and in this study, Genet's theory of narratology was emphasized; In this regard, the main question of the research is that in this case study, which elements of the narrative were used and to what extent? The research results showed that there are different levels of Genet's narratology theory in this collection of stories. In examining the voice of the narration, the author used a total of 12 short stories of this work, in seven stories the narrator is inside the event and in five stories the narrator is outside the event, and seven stories are narrated in the post-event style and the other five stories are narrated simultaneously with the event; Seven stories had constant internal focalization, two had external focalization, and the other three had no focalization or zero-degree focalization. Six cases of singular frequency, five cases of repeated frequency and one case of narrator frequency were obtained in the processing of stories. In the analysis of the narration time of the stories, nine cases of use of staging as a way of establishing dialogue between the characters of the stories, five cases of time sequence, two cases of prolongation and two cases of interruption or pause in the narration of the story were observed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative Studies
  • Gerard Genet
  • Iranian Fiction
  • Short Story
  • Shahrnoosh Parsipour
  • Crystal Pendants
بارت، رولان. (1387)  پیش­درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت­ها. ترجمۀ محمد راغب. تهران: فرهنگ صبا.
برتنس، یوهانس. (1384) مبانی نظریۀ ادبی. ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی. تهران: ماهی.
پارسی­پور، شهرنوش. (2536) آویزه‌های بلور. تهران: رز.
پاینده، حسین. (1398) نظریه و نقد ادبی، ج اول، چ دوم. تهران: سمت.
تولان، مایکل. (1386)  روایت‌شناسی: درآمدی زبان­شناختی- انتقادی. ترجمۀ فاطمه علوی و فاطمه نعمتی. تهران: سمت.
ریمون کنان، شلومیت. (1387)  روایت داستانی: بوطیقای معاصر. ترجمۀ ابوالفضل حرّی. تهران: نیلوفر.
مارتین، والاس. (1382) نظریه­های روایت. ترجمۀ محمد شهبا. تهران: هرمس.
مکاریک، ایرنا ریما. (1385)  دانشنامه نظریه­های ادبی معاصر، چ سوم. ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگه.
میرعابدینی، حسن. (1389) صد سال داستان‌نویسی ایران. تهران: چشمه.
یاوری، حورا. (1388) داستان فارسی و سرگذشت مدرنیته در ایران. تهران: سخن.
یونگ، کارل گوستاو. (1368) چهار صورت مثالی. ترجمۀ پروین فرامرزی. مشهد: آستان قدس رضوی.