جلوه های ادبیات گوتیک درمجموعه داستان ترس ولرز ساعدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

2 دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

ازجمله آثار غلامحسین ساعدی که می‌توان مشخصات نوع گوتیک را در آن دید مجموعه داستان «ترس و لرز» است. در این مجموعه که به زندگی مردم ساحل‌نشین جنوب پرداخته شده است، نویسنده از مرزهای واقعیت عبور ‌کرده، آن را آکنده از دلهره و اضطراب می‌کند. نوع گوتیک که ابتدا در قرن دوازدهم میلادی در معماری جلوه کرد و بیانگر راز و وحشت بود در قرن هجدهم، ژانری در داستان‌نویسی گردید. در این‌گونه آثار، نویسندگان، با ایجاد فضایی وحشتناک و توصیفات جزئی و تخیلی، خوانندگان را با دهشت و راز مشغول می‌سازند. شخصیت‌های این آثار، انسان‌هایی نامتعادل، روان‌پریش و گاهی جنایتکارند. اشاره به محیط‌های گرفته و دورافتاده و خالی از سکنة وحشت‌آور از دیگر عناصر این‌گونه آثار است. ساعدی در این مجموعه داستان درصدد است عقب‌افتادگی فرهنگی و اجتماعی ساحل‌نشینان را از طریق خلق فضایی خوفناک و اندوه‌زده با اشاره به انسان‌هایی متوهّم و معتقد به خرافات و اشاره به نزول بلا و مرگ به اشکال گوناگون نشان دهد. توجه به عناصر غیرطبیعی که این مجموعه را به آثار رئالیسم جادویی نزدیک ساخته است از جلوه‌های ادبیات گوتیک این اثر محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effects of Gothic Literature in Saedi's Fear and Trembling Story Collection

نویسندگان [English]

  • Abdollah Hasanzadeh Mirali 1
  • Hor Parimi 2
1 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Semnan University, Semnan, Iran
2 PhD Student, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Semnan University, Semnan, Iran.
چکیده [English]

One of the works of Gholam Hossein Saedi, in which the characteristics of the Gothic genre can be seen, is the collection of stories "Fear and Trembling". In this collection, which deals with the lives of the people of the southern coast, the author has crossed the boundaries of reality, filling it with apprehension and anxiety. The Gothic genre, which first appeared in architecture in the twelfth century and expressed mystery and horror, became a genre in fiction in the eighteenth century. In such works, the authors engage the readers with horror and mystery by creating a terrifying atmosphere and detailed and imaginative descriptions. The characters in these works are unbalanced, psychotic and sometimes criminal. The reference to secluded, remote, and uninhabited environments is another element of such works. In this series of stories, Saedi seeks to show the cultural and social backwardness of the beach dwellers by creating a frightening and sad atmosphere by referring to delusional and superstitious people and referring to the descent of calamity and death in various forms. Attention to the unnatural elements that bring this collection closer to the works of magical realism is one of the manifestations of the Gothic literature of this work.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gholam Hossein Saedi
  • Gothic
  • Fear and Trembling
  • Disaster
  • Horrible Novel
  • Magical Realism
باتینگ، فرد (1389)، گوتیک، ترجمة علیرضا پلاسیّد، تهران: انتشارات افراز.
براکونز، خوزه (1391)، راهنمای هنرگوتیک، ترجمة سیما ذوالفقاری، چاپ سوم، تهران: نشر ساقی.
بی‌نیاز، فتح اللّه (1383)، ادبیات: قصری درتار وپود تنهایی، جلد اول، چاپ اول، تهران: انتشارات قصیده سرا.
پریستلی، جی. بی (1379)، سیری در ادبیات غرب، تهران: نشر امیر کبیر.
تراویک، باکنر (1373)، تاریخ ادبیات جهان، ترجمة عربعلی رضایی، تهران: نشر فروزان روز.
جرلد اچ، هاگل(1384)، «گوتیک در فرهنگ غربی»، ترجمة بابک ترابی، فارابی، (55)، صص5-20.
جعفری جزی، مسعود (1378)، سیر رمانتیسم در اروپا، چاپ اول، تهران: نشر مرکز.
حبیبی، محمدحسن (1393)، شهرگمشده: بازخوانیِ زندگی و آثار غلامحسین ساعدی، چاپ اوّل، تهران: نشر هرمس.
حسن‌پور آلاشتی، حسین؛ غفوری، عفت‌سادات (1392)، نقدروان کاوانه داستان دو برادر غلامحسین ساعدی، فصل‌نامه ادبیات داستانی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه رازی کرمانشاه، سال اول، (4) پائیز، صص1-16.
حسن‌زاده میرعلی، عبدالله (1394)، «مشخصه های ادبیات گوتیک در ملکوت بهرام صادقی»، فصلنامه تخصصی مطالعات داستانی، (3)، بهار1394، صص21-34.
داد، سیما (1379)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: نشر مروارید.
دستغیب، عبدالعلی (1354)، نقد آثار غلامحسین ساعدی، تهران: نشر چاپار.
زرشناس، شهریار (1387)، جستارهایی در ادبیات داستانی معاصر، چاپ اول، تهران: نشر کانون اندیشة جوان.
ساعدی، غلامحسین (1393)، ترس و لرز، چاپ دوازدهم، تهران: مؤسسة انتشارات نگاه.
سپانلو، محمدعلی (1369). نویسندگان پیشرو ایران (مروری بر قصه نویس، رمان نویسی، نمایش نامه نویسی و نقد ادبی)، چاپ سوم، تهران: انتشارات نگاه.                           
سیّدحسینی، رضا (1376)، مکتب‌های ادبی، جلددوّم، چاپ دهم، تهران: انتشارات نگاه.
غفّاری، زهرا (1384). «اهل هوای ترس و لرز»، دو ماهنامه تخصصی ادبیات نمایشی سیمیا، (9-7)، صص50-54.
فورست، لیلیان(1375)، رمانتیسم، ترجمه مسعود جعفری، چاپ اول، تهران: نشرمرکز.
کرندال، آن شیور (1386)، تاریخ هنر- سده‌های میانه، ترجمه حسن افشار، تهران: نشرمرکز.
مُجابی، جواد (1381)، شناخت‌نامه ساعدی، چاپ دوّم، تهران: نشر قطره.
مقدادی، بهرام (1393)، دانش نامة نقد ادبی (از افلاطون تا به امروز)، تهران: نشر چشمه.
میرصادقی، جمال (1366)، ادبیات داستانی، چاپ اول، تهران: انتشارات شفا.
میرعابدینی، حسن (1377)، صدسال داستان‌نویسی ایران، جلد1و2، چاپ اول، تهران: نشر چشمه.
میرعابدینی، حسن (1386)، فرهنگ داستان‌نویسان ایران (از آغاز تا امروز)، چاپ اول، تهران: نشر چشمه.
نصر اصفهانی، محمدرضا (1391)،«گوتیک در ادبیات داستانی»، فصلنامه پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، (1)، صص161-191.
ولک، رنه (1375)، تاریخ نقد جدید،ترجمه سعید ارباب شیرانی، ج 3، تهران: نیلوفر.