نقد ساختاری، نشانه‎شناختی و ریخت‎شناسانه داستان ‎دخیل عشق مریم بصیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 کارشناسی‌ ارشد زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه و دبیر آموزش و پرورش قرآن در حمیل

چکیده

در این جستار سعی شده­است تا نگارندگان بر اساس مفاهیم اصلی نظام ساختاری، به بررسی داستان ‎دخیل عشق بپردازند و الگویی مناسب و جامع از نقد این داستان ارائه دهند. زیرابازبینی و نقد داستان‎ها با استفاده از فنّ ریخت‎شناسی داستان، با بهره‎گیری از آرای ولادیمیر پراپ که اساسش کنش شخصیّت‎هاست، منجر به خلق آثاری موفّق در حوزۀ ادبیّات داستانی شده است. مریم بصیری از جمله داستان‌نویسان برجسته‎ در این حوزه است که داستان «دخیل عشق» او، جزو آثار گرانبها در عرصة ادبیّات رضوی است. پژوهش حاضراز نوع توصیفی - تحلیلی است و داده­ها با بهره­گیری از شیوۀ تحلیل محتوا به روش کتابخانه­ای و سندکاوی تدوین گردیده‎­اند.با توجّه به اینکه در ریخت­شناسی،تأثیر محتوا بر ساختار و شکل ظاهری آثار و نیزتأثیر ساختمان اثر بر مضمون بررسی می­شود، در این مقاله تلاش شده است تا مواردی از جمله: ساختار و چگونگی آغاز داستان، طرح و پیرنگ داستان، آشنایی با شخصیّت‎ها، بررسی علّت و معلول داستان، تحلیل و توجّه به رابطۀ زمانی داستان و... بررسی و واکاوی شود..
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Structural, Semiological and Morphological Criticism of Maryam Basiri's “Dakhil Eshgh”

نویسندگان [English]

  • Elias Nouraei 1
  • Ali Akbar Emami 2
1 Assistant Professor of Persian Language and literature, Faculty of Persian Language and Literature, Razi University, Kermanshah, Iran
2 M.A. of Persian Language and Literature and Teacher in Education Organ, in Homeil,
چکیده [English]

The critical review of stories by using the semiotic and morphological background of the story and by taking Vladimir Prapp's theory of figurative action have led to the creation of successful works in the field of fiction. Maryam Basiri is one of the prominent storytellers in her field of "Dakhil Eshgh" in the field of eight year holy, defense war and Razavi literature. This study is a library-based, analytical-descriptive approach, it is devised and attempted to elucidate Maryam Basiri's ability to create “Dakhil Eshgh” involved in the eight-year period of sacred defense of Razavi literature on the structural and morphological study of these elements; the plot and other elements and their relation to each other and their familiarity with the technical basics of storytelling have produced a distinctive design and a style of expression, and it can be said that the link between the content and the fictional structure in this work is one of sucessful factors.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Structuralism
  • Morphology
  • Pattern
  • Action
  • and Reaction
اسکولز، رابرت (۱۳۷۹)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیّات، ترجمۀ فرزانه طاهری، چاپ اوّل، تهران: نقش جهان.
انوشه، حسن (۱۳۸۱)، دانشنامۀ ادب فارسی، جلد اول و دوم، چاپ دوّم، تهران: فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بصیری، مریم (۱۳۹۱)، دخیل عشق ، چاپ اوّل، تهران: عصر داستان.
پارسی‎نژاد، کامران (۱۳۷۸)، ساختار و عناصر داستان، چاپ اوّل، تهران: حوزه هنری.
پراپ، ولادیمیر (۱۳۷۱)، ریشههای تاریخی قصّههای پریان، ترجمۀ فریدون بدره‎ای، چاپ اوّل، تهران: توس.
کالر، جاناتان (۱۳۸۸)، در جستجوی نشانه­ها(نشانه­شناسی، ادبیات، واسازی)،ترجمۀ لیلا صادقی و تینا امراللهی، چاپ اوّل، تهران، علم.
خدیش، پگاه (۱۳۸۷)، ریختشناسی افسانههای جادویی، چاپ اوّل، تهران: علمی و فرهنگی.
سرّامی، قدمعلی (۱۳۶۸)، از رنگ گل تا رنج خار (شکلشناسی داستانهای شاهنامه)، چاپ اوّل، تهران: علمی و فرهنگی.
عبدالهیان، حمید و الهام حّدادی (۱۳۸۱)، شخصیّت و شخصیّتپردازی در داستان معاصر، چاپ اوّل، تهران: آن.
فورستر، ادوارد مورگان (۱۳۸۴)، جنبه­های رمان، ترجمۀ ابراهیم یونسی، تهران: نگاه.
مارتین، والاس(1382)، نظریه­های روایت، ترجمه محمد شهبا، تهران: هرمس، چاپ اول.
میر‎صادقی، جمال (۱۳۶۵)، ادبیّات داستانی، چاپ دوّم، تهران: ماهور.
یونسی، ابراهیم (۱۳۸۶)، هنر داستاننویسی، تهران: نگاه.