بررسی شیوۀ جریان سیال ذهن در رمان «زبیندن پیاده‌گرد» اثر کریستف سیمون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدة زبان و ادبیّات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

3 دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

جریان سیّال ذهن از جمله تکنیک‌های داستان‌نویسی مدرن است که در آن، نویسنده با ارائۀ طرحی خام، فاقد نظم خطّی، سانسور و گزینش، متشکّل از ذهنیّات و خاطرات شخصیّت یا شخصیّت‌های داستان، به نگارش روایت رمان و داستان می­پردازد. به این ترتیب تکنیک جریان سیّال ذهن دارای تعریفی خاص است که نمی‌توان آن را با تک گویی درونی، حدیث نفس صرف یا هر نوع روایت ذهنی که دارای نظم روایی باشد، یکی دانست؛ بنابراین بررسی آن دسته از آثار که ممکن است در حوزۀ رمان و داستان‌های جریان سیّال ذهن باشند، می‌تواند تا حدود زیادی برای دست‌یابی به درک و تعریفی درست از این شیوۀ داستان نویسی مفید باشد. رمان زبیندن پیاده­گرد اثر «کریستف سیمون» نویسندۀ سویسی، از جمله داستان‌هایی است که به سبب ذهنی بودن، عدم نظم خطّی، عدم سانسور و... دارای ویژگی‌های خاصّ روایی است که می‌تواند یک نمونۀ عالی استفاده از تکنیک جریان سیّال ذهن در داستان‌نویسی محسوب شود. در این پژوهش که با روش کتابخانه‌ای و تحلیل نمونه‌ای است، کوشش شده که نمود و چگونگی نمود مؤلفه‌های تکنیک جریان سیّال ذهن در این رمان، بر اساس نمونه‌هایی از متن داستان واکاوی شود. نتایج پژوهش حاکی از این امر است که بسیاری از ویژگی‌های رمان جریان سیّال ذهن در قالب مواردی چون: عدم نظم خطّی، زمان دراماتیک، ابهام، انواع تداعی‌های آزاد و مقیّد، زوایۀ دانای کلّ محدود و... به شکل روشن در این رمان نمود یافته‌‌است تا جایی که می‌توان ادّعا کرد که این رمان در گروه رمان‌های جریان سیّال ذهن قرار می‌گیرد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Stream of Consciousness in Christophe Simon's Novel Walker Zibinden

نویسندگان [English]

  • vahid sajjadifar 1
  • Bayan Abdi 2
  • Leila Hashemian 3
1 Ph.D. student of Persian language and literature, Razi University of Kermanshah, Kermanshah, Iran
2 M.A. in Persian Language and Literature, Kurdistan University, Sanandaj, Iran
3 Associate Professor of Persian Language and Literature, Bu Ali Sina University, Hamadan, Ira
چکیده [English]

Stream of Consciousness is one of the modern storytelling techniques in which the author writes a novel and a story by presenting a raw plot, without linear order, censorship and selection, it consists of the characters' minds and memories. Thus, the technique of Stream of Consciousness of mind has a specific definition that cannot be equated with inner monologue, or any kind of mental narrative that has a narrative order. Therefore, the study of those works that may be in the field of novels and stories of the Stream of Consciousness of mind can be very useful for achieving a correct understanding and the definition of this style of storytelling. Swiss author Christophe Simon's novel Walker Zibinden is one of the stories that has the special narrative features due to its mentality, the lack of linear order, and censorship, etc., which can be an excellent example of using Stream of Consciousness. This research is done by library method and sample analysis, an attempt has been made to show how the components of Stream of Consciousness of the mind in this novel are examined based on the examples from the text of the story. The results of this research indicate that many features of the novel The Stream of Consciousness of mind is in the form of such things as: lack of linear order, dramatic time, ambiguity, the types of free and constrained associations, the omniscient point of view ... clearly appeared in this novel, so much that it can be claimed, this novel is in the group of novels of Stream of Consciousness.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Christophe Simon
  • Walker Zibinden
  • Narratiion
  • The Technique of Stream of Consciousness of Mind
آدمیت، فرهنگ (بی­تا)، زمان و تدوین در فیلم کوتاه، http://asta.blogfa.com/post/214.
اسحاقیان، جواد (1387)، از خشم و هیاهو تا سنفونی مردگان، تهران: هلیا.
ایدل، له اون (1367)، قصّۀ روان‌شناختی، ترجمۀ ناهید سرمد، چاپ اوّل، تهران: شباویز.
بیات، حسن (1394)، «خطاهای رایج در شیوۀ جریان سیّال ذهن (نقد 18 مقالۀ علمی- پژوهشی)»، نقد ادبی، شمارۀ 30، صص 209-234.
-------- (1387)، داستان­نویسی جریان سیّال ذهن، تهران: علمی و فرهنگی.
پاینده، حسین (1374)، «گذر از مدرنیسم به پست مدرنیسم در رمان»، مجموعه سخنرانی‌ها و مقالات نخستین سمینار برسی مسایل رمان در ایران، تهران: مطالعات ادبیّات داستانی.
-------- (1383)، مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان، گردآوری و ترجمه، چاپ اوّل، تهران: نشر روز نگار.
حری، ابوالفضل(1390)، «وجود بازنمایی گفتمان روایی جریان سیّال ذهن و تک‌گویی درونی»، پژوهش ادبیّات معاصر جهان، شمارۀ 61، صص 25-40.
حسینی، سید محمد باقر و راضیه خسروی (1392)، «بررسی جریان سیّال ذهن در داستان السفبنه جبرا ابراهیم جبرا»، شمارۀ 9، صص 80-98.
حسینی، صالح (1366)، «جریان سیّال ذهن»، مجلۀ مفید، سال 3، شمارۀ 10 (پیاپی21)، صص30-32
---------- (1372)، برسی تطبیقی خشم و هیاهو شازده احتشام، چاپ سوم، تهران: نیلوفر.
خیاط‌ علی‌زاده (1389)، «جریان سیّال ذهن در داستان‌های مصطفی مستور- آرش مشفق»، پژوهش زبان و ادبیّات فارسی، شمارۀ 17، صص 181-210.
دری، نجمه (1392)، «نمود ویژگی‌های جریان سیّال ذهن در داستان ماهان»، پژوهشنامة ادبیّات غنایی، شمارۀ 20، صص 45-64.
رستمی، فرشته و مسعود کشاورز (1389)، «ذهن و جریان آن در داستان‌های بیزن نجدی»، نثرپژوهی ادب فارسی، شمارۀ 24، صص 115-138.
سیمون، کریستوف.(1392)، زبیندن پیاده­گرد، ترجمۀ امید اجتماعی جندقی، تهران: علمی و فرهنگی.
شعاری­زاده، علی­اکبر (1375)، فرهنگ علوم رفتاری، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر
شمیسا، سیروس (1373)، انواع ادبی، تهران: فردوس
طاهری، محمد و معصومه سپهر عسکر (1390)، «بررسی شیوۀ به کارگیری جریان سیّال ذهن در رمان سنگ صبور اثر چوبک»، شعر پژوهی، شمارۀ 8، صص 169-190.
فراری، نورتروپ (1377)، تحلیل نقد، ترجمۀ صالح حسینی، چاپ اوّل، تهران: نیلوفر.
فروزنده، مسعود (1390)، «بررسی جریان سیّال ذهن در داستان‌های به کی سلام کنم و شوهر آهو خانم، بوستان ادب، شمارۀ 9، صص 119-138.
محمودی، قاسم (1394)، «بررسی جریان سیّال ذهن در رمان اللص و الکلاب نجیب محفوظ»، لسان مبین، شمارۀ 19، صص 122-139.
محمودی، محمدعلی و هاشم صادقی (1388)، «تداعی و روایت داستان جریان سیّال ذهن»، پژوهش‌های ادبی، دورۀ 6، شمارۀ 24، صص 129-144.
-------------- (1389)، پردۀ پندار: جریان سیّال ذهن و داستان نویسی ایران، مشهد: مرندیز.
مستور، مصطفی (1386)، مبانی داستان کوتاه، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز
مشفقی، آرش و ناصر علیزاده خیاط (1389)، «جریان سیّال ذهن در داستان­های مصطفی مستور»، پژوهش زبان و ادبیّات فارسی، شمارۀ 17، صص 181-209.
میرصادقی، جمال (1382)، ادبیّات داستانی (قصّه، رمانس، داستان کوتاه، رمان، چاپ چهارم، تهران: سخن.
------------- (1376)، عناصر داستان، تهران: سخن.
References
Asta,1390/8/19, http://asta.blogfa.com/post-214.aspx
Cuddon, J. A. (1999), Dictionary of Literary terms & Literary theory, (revisd by: C. E. Preston); UK: Pinguin Book
Herman, D. & J. Manfred & R., Marie- Laure (2008), Routledge Encyclopedia of Naarrative Theory. London Routledge.
Humphreym, R. (1959), Stream of Consciousness in the Modern Noel 4 Printing. Berkeley: University of California press.