%0 Journal Article %T خوانش پدیدارشناختی رمان الحرام با تکیه بر مسئولیت نامتقارن اخلاقی «لویناس» %J پژوهش نامه ادبیات داستانی %I دانشگاه رازی %Z 2676-6531 %A قاسمی اصل, زینب %A مهدی زاده ریابی, مرتضی %A الیاسی مفرد, حسین %D 2022 %\ 03/21/2022 %V 11 %N 1 %P 113-136 %! خوانش پدیدارشناختی رمان الحرام با تکیه بر مسئولیت نامتقارن اخلاقی «لویناس» %K پدیدارشناسی %K امانوئل لویناس %K رمان الحرام %K یوسف ادریس %K دیگری %R 10.22126/rp.2021.6510.1346 %X مسئولیت انسان در رابطه با دیگری، پرسشی تاریخی است که فیلسوفان هر کدام به فراخور خویش، در صدد پاسخگویی بدان برآمده‌اند. در مکتب پدیدارشناسی که تعامل بین سوژه و دیگری اهمیّت خاصّی دارد، «لویناس» قائل به مسئولیت‌پذیری سوژه نسبت به دیگری به‌صورت نامتقارن و نابرابر است. رمان الحرام نوشته «یوسف ادریس»، از آن جهت که مشتمل بر زنجیره روابط گوناگون درباره زنان و نوع برخورد خانواده و جامعه با آنان است، برای بررسی براساس رویکرد لویناس انتخاب شده است. با توجّه به هدف پژوهش که تبیین میزان کارآمدی دیدگاه لویناس را، در بازنمایی تبعیض علیه زنان و نمود موقعیّت آنان به‌عنوان سوژه و دیگری، مدّنظر دارد، مهمترین شخصیّت‌های رمان، هم در جایگاه «سوژ‌گی» و هم در جایگاه «دیگری» مطابق گزاره‌های لویناس بررسی شدند. نتایج تحقیق نشان داد آن مسئولیتی که مرد در مقام سوژه نسبت به دیگری به عهده دارد در مواجهه با امر زنانه، به ناگاه تغییر می‌یابد، اما زن در مقام سوژه باید از همه چیز خویش بگذرد. سوژة مذکّر، تاب هیچ اختلالی در آسایش خویش نداشته، برای برطرف‌کردن عامل ناآرامی از خشونت ابایی ندارد. در مقابل، زنان در همه زندگی‌شان، تحت قیمومیّت سوژة مذکّر قرار داشته، مسئولیت‌های خانوادگی آنان به‌قدری پر مشقّت است که فرصتی برای نمود «من» به آنها داده نمی‌شود. نگاه لویناس به امر زنانه، از جنس همدردی با نقش سرکوب‌شدة آنان نیست، بلکه در مقابل، «دیگری زنانه» را تا حدّ «همان»ِ مدّنظر سوژه مذکّر، تقلیل داده است. %U https://rp.razi.ac.ir/article_2110_047ff64917ddf62ed468c3f4b4c747dc.pdf